10 fatkeqesit e 11 shtatorit nga kullat binjake tek skandali Enron

10 fatkeqesit e 11 shtatorit, nga kullat binjake tek skandali Enron
Njerëz nga e gjithë bota janë familjarizuar më atë çka ndodhi në 11 Shtator të vitit 2001. Atë mëngjes, nëntëmbëdhjetë terroristë të Al-kaedës rrëmbyen katër avionë reaktiv të linjave ajrore për pasagjerë të SHBA-s dhe qëllimisht dy prej tyre u përplasën në  Kullat Binjake të Qendrës Botërore të Tregtisë. Kullat Binjake u shembën brenda dy orëve pasi u goditën nga aeroplanët. Qytetarë nga 70 vende të ndryshme të botës u vranë në këtë sulm, me një total prej 2.995 viktimash. Në muajt para dhe pas 11 shtatorit ndodhën ngjarje shumë të rëndësishme ndërkombëtare.

Më 7 tetor të 2001 ushtria e SHBA-së operacioni Liria e Qëndrueshme u lëshua për të filluar Luftën në Afganistan. Kjo listë do të dokumentojë  dhjetë histori lajmesh dhe ngjarjesh ndërkombëtare përreth 11 shtator të vitit 2001. Ngjarja e parë është demaskimi i skandalit Enron. Shumica e amerikanëve janë të njohur me dështimin e Korporatës Enron. Enron ishte një kompani amerikane e energjisë, me baza në  Houston, të Texasit. Në vitin 2000, Enron ishte një nga bizneset më të mëdha në botë. Ata punonin operacione të ndryshme në shumë fusha, kryesisht energjia elektrike, gazi natyror, komunikimi dhe tul dhe letër. Çuditërisht, Enron pretendoi se kishte të ardhura prej rreth $ 101.000.000.000 në vitin 2000.

Problemet për Enron filluar që nga fillimi, kur një grup prej drejtuesve të kompanisë filloi të mashtronte bordin e drejtorëve dhe komisionin e auditimit. Ata e bënë këtë duke fshehur miliarda dollarë borxhe, të siguruara nga marrëveshjet dhe projektet e dështuara. Në muajt e ardhshëm 9 / 11, aktiviteti i paligjshëm e kapi kompaninë Enron dhe ajo dështoi. Aksionerët e kompanisë Enron humbën gati 11000000000 $, dhe rezultati i këtij skandali shënoi falimentimin më të madh në historinë amerikane në atë kohë. Më pas vijon Urdhri ekzekutiv 13233. Në 1972, mijëra të dhëna zyrtare dhe jozyrtare të FBI-së u shkatërruan, pas vdekjes së J. Edgar Hoover.

Në fakt, në të kaluarën ishte praktikë e zakonshme për zyrtarët e lartë që të shkatërronin dokumentet më të rëndësishme të biznesit të tyre.  Më 1 nëntor, të 2001-it, presidenti Bush lëshoi Urdhrin Ekzekutiv 13233, që kishte të bënte me kufizimin e qasjes publike në të dhënat e ish-presidentëve të SHBA. Urdhër ekzekutiv i Bush-it përfshin edhe dokumentet e ish-zëvendëspresidentit. Shumë njerëz janë kritikë ndaj këtij veprimi, duke e akuzuar se ka shkelur dhe " letrën e ligjeve ekzistuese amerikane." Dhe ka cunguar rëndë qasjen e publikut në të dhënat presidenciale dhe ka shtuar të vonesat në marrjen e materialeve nga biblioteka presidenciale. Më 21 janar, të 2009-s, Urdhri Ekzekutiv 13233 u anulua, me urdhër ekzekutiv të presidentit Barack Obama në ditën e tij të parë në detyrë. Një tjetër ngjarje është dhe uragani i Atlantikut.

Uragani Irlandë ishte i pari, dhe më jetëgjati, nga stuhitë e sezonit të Atlanitkut në 2001-in. Stuhia e dytë e sezonit të vitit 2001 goditi më 12 shtator. Stuhia është quajtur Uragani Felix dhe u krijuar 1.500 milje (2414 km) në jug të Azores. Felix nuk pati ndikim mbi tokën, por shkaktoi probleme të motit duke penguar anijet dhe avionët. Uragani Gabrielle ishte stuhia e tretë e regjistruar gjatë sezonit të 2001 në stuhitë e Atlantikut. Stuhia e cila ndodhi më 11 shtator të 2001, në Gjirin e Meksikës juglindore. Me 13 shtator, Gabrielle u intensifikua dhe u përshpejtua deri në verilindje në drejtim të Venedikut, në Florida. Më 14 shtator, stuhia bëri zbarkim afër Venecias. Uragani Gabrielle shkaktoi shira të rëndë dhe kushtet të këqija të motit në Florida, Alabama, Bermuda dhe Kanada.

Tre vetë u raportuan të kenë vdekur në stuhi, dhe kjo shkaktoi $ 230,000,000 dollarë dëme. Është vërtetë për të ardhur keq se si sulmet terroriste të 11 shtator ranë në përputhje me një varg uraganesh të shumtë. Ngjarja tjetër që rreshtohet është mbështetja financiare jo normale. Një javë para 11 Shtatorit një sasi e jashtëzakonshme lekësh u vendos në rezervat e linjave ajrore amerikane dhe linjave ajrore të bashkuara. Më 12 shtator, të vitit 2001, kreu i bankës, Mayo A. Shattuck III, dha dorëheqjen nga detyra e tij. Drejtori i mëparshëm i bankës ishte AB Krongard, i cili është ish-kreu i CIA-s.

Citigroup Inc dhe Morgan Stanley gjithashtu mori një numër të parregullt të rezerva lekësh të vëna, dhe të dy kompanitë mbajtën zyra në Qendrat Tregtare Botërore, dhe pa një rënie të çmimeve të aksioneve pas sulmeve. Më 10 shtator, 2001, Raytheon, një kontraktues i mbrojtjes, kishte një numër të lartë të opsioneve të thirrjeve të tregtisë. Komisioni i Letrave me Vlerë dhe shkëmbimi valutor nisën një hetim të tregtimit të brendshëm, në të cilën Osama bin Laden ishte një i dyshuar, por asnjë veprim nuk është ndërmarrë. Tregtarë të shumtë u gjurmuan në të gjithë botën, në Britani të Madhe, Itali, Gjermani, Japoni, Zvicër, Francë dhe SHBA.

Një ngjarje tjetër që tronditi SHBA-në në 2001 është dhe vdekja e Ahmad Shah Massoud. Në vitin 1979, Bashkimi Sovjetik filloi konflikti e tij të gjatë, dhjetë vjeçar me Afganistanin. Ahmad Shah Masud ishte një udhëheqës ushtarak që ka luajtur rolin e udhëheqësit në drejtimin e ushtrisë sovjetike nga Afganistani në fund të viteve 1980. Nivelet e tij ushtarake e bën atë një hero në Afganistan. Gjatë luftës, Masud ishte i njohur për pritat e tij strategjike dhe masat e marra kundër karvaneve Sovjetike dhe afgane. Megjithatë, më 9 shtator, të 2001-it, dy ditë para 11 Shtatorit , Ahmad Shah Masud u vra nga një vetëvrasje me bombë në Khëaja Bahauddin, të provincës së  Takhar, në Afganistanin verilindor. Pas kësaj ngjarjeje vijojnë masat e marra nga qeveria amerikane. Më 11 shtator të 2001, qeveria amerikane ka mbajtur një seri stërvitjesh ushtarake.

Operacioni Verior i vigjilencës ishte një operacion NORAD, i cili përfshinte vendosjen e aeroplanëve luftarakë në pjesën veriperëndimore të Amerikës së Veriut, posaçërisht në Alaskë dhe pjesën e Kanadasë veriore. Stërvitja ishte një pjesë simulimi, pjesa e botës reale. Ajo ishte në përgjigje të një testi të ngjashëm që Rusia ka vepruar nga 11 shtatori, ku me rreze të gjatë sulmuesit ishin të vendosur në veri të Rusisë. Ushtrimet u thirrën menjëherë jashtë pas lajmeve të sulmeve terroriste. Megjithatë, ngjarja ishte një çmenduri për qeverinë e SHBA në 11 Shtator. Por nuk mbaron me kaq , një virus i tmerrshëm prek SHBA-në po në këtë kohë i quajtur Virusi Nimda. Më 18 shtator, të vitit 2001, një virus i ri sulmoi sistemet operative të Shteteve të Bashkuara. Të mjerit i është dhënë emri Nimda, dhe ky ishte një version i përparuar i Kodit të Kuq II.

 Disa mund të thonë se viruset e Kodit të Kuq janë krijuar nga përgatitjet e mëdha për sulmin Nimda, i cili u ekzekutua disa javë pas sulmeve mbi Qendrën Botërore të Tregtisë dhe Pentagonit. Për shkak të datës së lëshimit të virusit, anëtarët e qeverisë amerikane spekuluan për një lidhje midis sulmeve në internet dhe të tyreve të Al-Kaedës, por kjo teori përfundoi me prova të pabazuara. Mediat amerikane nuk raportuan shumë mbi virusin për shkak të sulmeve terroriste. Pas këtij virusi një valë e madhe aksidentesh prek SHBA-në. Në muajt në vijim , pas 11 shtatorit të 2001-it, ka pasur një valë aksidentesh dhe ngjarjesh ndërkombëtare. Më 21 shtator, të 2001-it, fabrika kimike AZF vendosur pranë Tuluzë, në Francë shpërtheu. Megjithatë, më 2 tetor, të 2001-it, Ministri i Mjedisit në Francë, Iv Cochet, njoftoi se shpërthimi "mund të ketë qenë një sulm terrorist".

Më 4 tetor të 2001-it, Fluturimi i linjës ajrore 1812 në Siberi u rrëzua mbi Detin e Zi. 78 njerëz që ndodheshin në bord të avionit mbetën të vrarë. Më 12 nëntor, të vitit 2001, Shtetet e Bashkuara përjetuan përvojën e dytë për sa i përket aksidenteve vdekjeprurëse në historinë e aviacionit. Kjo ka ndodhur kur fluturimi i linjës ajrorë amerikane 587 u rrëzua në një lagje në New York. Ne bordin e avionit ndodheshin 260 njerëz dhe te gjithë mbetën të vrarë.

Ndërkohë dukeshe se kësaj kohë nuk kishin të mbaruar problemet. Shumica e njerëzve janë të njohur me valën e sulmeve të antraksit kundër Shteteve të Bashkuara në javët në vijim pas 11 Shtatorit. Duke filluar në 18 shtator, një grup letrash që përmbanin spore antraksi ishin mbuluar dhe shpërndaheshin në media e SHBA-së dhe në zyrat e dy senatorëve të SHBA-së. Në tërësi, pesë vetë u vranë në veprimtarinë terroriste, dhe shtatëmbëdhjetë të tjerët u prekën rëndë. Letra në adresë të senatorëve të SHBA-së, Demokratëve Tom Daschle, South Dakota dhe Patrick Leahy nga Vermont, u sulmuan me një pluhur shumë të rafinuar antraksi të thatë. Menjëherë pas valës së parë të sulmeve, dy letra janë dërguar në gazetën New York Post dhe televizionin NBC. Letra përmbante kërcënime që përmendte 11 Shtatorin, dhe la të kuptohet një valë të re të veprimtarisë terroriste.

Dhe ne fund të dhjetë ngjarjeve më të hidhura që prekën SHBA-në para dhe pas 11 shtatorit ishte dhe akti patriotik i marrë nga qeveria amerikane. Më 26 tetor, të vitit 2001, presidenti i SHBA Xhorxh W. Bush futi në Shtetet e Bashkuara Aktin Patriotik. Projekt-ligji ishte në përgjigje të drejtpërdrejtë me sulmet terroriste që ndodhën më 11 shtator. Qëllimi i Aktit ishte të reduktonte kufizimet në zbatimin e ligjit dhe zyrtarët e qeverisë për hetimin e veprimtarisë kriminale. Ajo i dha organizatave ndërkombëtare të ligjit, të drejtën të hetojë dhe e-mailet mjekësore, financiare dhe të dhënat personale të qytetarëve. Projekt-ligji u miratua me një diferencë të madhe në Kongresin e SHBA-së. Ai u mbështet nga disa njerëz dhe shihet si një sulm i të drejtave civile nga të tjerët.

1.Demaskimi i skandalit Enron

Shumica e amerikanëve janë të njohur me dështimin e Korporatës Enron. Enron ishte një kompani amerikane e energjisë, me baza në  Houston, të Texasit. Në vitin 2000, Enron ishte një nga bizneset më të mëdha në botë. Ata punonin operacione të ndryshme në shumë fusha, kryesisht energjia elektrike, gazi natyror, komunikimi dhe tul dhe letër. Çuditërisht, Enron pretendoi se kishte të ardhura prej rreth $ 101.000.000.000 në vitin 2000. Problemet për Enron filluar që nga fillimi, kur një grup prej drejtuesve të kompanisë filloi të mashtronte bordin e drejtorëve dhe komisionin e auditimit. Ata e bënë këtë duke fshehur miliarda dollarë borxhe, të siguruara nga marrëveshjet dhe projektet e dështuara. Në muajt e ardhshëm 9 / 11, aktiviteti i paligjshëm e kapi kompaninë Enron dhe ajo dështoi. Aksionerët e kompanisë Enron humbën gati 11000000000 $, dhe rezultati i këtij skandali shënoi falimentimin më të madh në historinë amerikane në atë kohë.

2. Urdhri Ekzekutiv 13233.

Në 1972, mijëra të dhëna zyrtare dhe jozyrtare të FBI-së u shkatërruan, pas vdekjes së J. Edgar Hoover. Në fakt, në të kaluarën ishte praktikë e zakonshme për zyrtarët e lartë që të shkatërronin dokumentet më të rëndësishme të biznesit të tyre. 
Më 1 nëntor, të 2001-it, presidenti Bush lëshoi Urdhrin Ekzekutiv 13233, që kishte të bënte me kufizimin e qasjes publike në të dhënat e ish-presidentëve të SHBA. Urdhër ekzekutiv i Bush-it përfshin edhe dokumentet e ish-zëvendëspresidentit. Shumë njerëz janë kritikë ndaj këtij veprimi, duke e akuzuar se ka shkelur dhe " letrën e ligjeve ekzistuese amerikane." Dhe ka cunguar rëndë qasjen e publikut në të dhënat presidenciale dhe ka shtuar të vonesat në marrjen e materialeve nga biblioteka presidenciale. Më 21 janar, të 2009-s, Urdhri Ekzekutiv 13233 u anulua, me urdhër ekzekutiv të presidentit Barack Obama në ditën e tij të parë në detyrë.

3.Sezoni i uraganit Atlantik

Uragani Irlandë ishte i pari, dhe më jetëgjati, nga stuhitë e sezonit të Atlanitkut në 2001-in. Stuhia e dytë e sezonit të vitit 2001 goditi më 12 shtator. Stuhia është quajtur Uragani Felix dhe u krijuar 1.500 milje (2414 km) në jug të Azores. Felix nuk pati ndikim mbi tokën, por shkaktoi probleme të motit duke penguar anijet dhe avionët. Uragani Gabrielle ishte stuhia e tretë e regjistruar gjatë sezonit të 2001 në stuhitë e Atlantikut. Stuhia e cila ndodhi më 11 shtator të 2001, në Gjirin e Meksikës juglindore. Me 13 shtator, Gabrielle u intensifikua dhe u përshpejtua deri në verilindje në drejtim të Venedikut, në Florida. Më 14 shtator, stuhia bëri zbarkim afër Venecias. Uragani Gabrielle shkaktoi shira të rëndë dhe kushtet të këqija të motit në Florida, Alabama, Bermuda dhe Kanada. Tre vetë u raportuan të kenë vdekur në stuhi, dhe kjo shkaktoi $ 230,000,000 dollarë dëme. Është vërtetë për të ardhur keq se si sulmet terroriste të 11 shtator ranë në përputhje me një varg uraganesh të shumtë.

4.Mbështetja financiare jo normale

Një javë para 11 Shtatorit një sasi e jashtëzakonshme lekësh u vendos në rezervat e linjave ajrore amerikane dhe linjave ajrore të bashkuara. Më 12 shtator, të vitit 2001, kreu i bankës, Mayo A. Shattuck III, dha dorëheqjen nga detyra e tij. Drejtori i mëparshëm i bankës ishte AB Krongard, i cili është ish-kreu i CIA-s. Citigroup Inc dhe Morgan Stanley gjithashtu mori një numër të parregullt të rezerva lekësh të vëna, dhe të dy kompanitë mbajtën zyra në Qendrat Tregtare Botërore, dhe pa një rënie të çmimeve të aksioneve pas sulmeve. Më 10 shtator, 2001, Raytheon, një kontraktues i mbrojtjes, kishte një numër të lartë të opsioneve të thirrjeve të tregtisë. Komisioni i Letrave me Vlerë dhe shkëmbimi valutor nisën një hetim të tregtimit të brendshëm, në të cilën Osama bin Laden ishte një i dyshuar, por asnjë veprim nuk është ndërmarrë. Tregtarë të shumtë u gjurmuan në të gjithë botën, në Britani të Madhe, Itali, Gjermani, Japoni, Zvicër, Francë dhe SHBA.

5.Vdekja e Ahmad Shah Massoud

Në vitin 1979, Bashkimi Sovjetik filloi konflikti e tij të gjatë, dhjetë vjeçar me Afganistanin. Ahmad Shah Masud ishte një udhëheqës ushtarak që ka luajtur rolin e udhëheqësit në drejtimin e ushtrisë sovjetike nga Afganistani në fund të viteve 1980. Nivelet e tij ushtarake e bën atë një hero në Afganistan. Gjatë luftës, Masud ishte i njohur për pritat e tij strategjike dhe masat e marra kundër karvaneve Sovjetik dhe afgane. Megjithatë, më 9 shtator, të 2001-it, dy ditë para 11 Shtatorit , Ahmad Shah Masud u vra nga një vetëvrasje me bombë në Khwaja Bahauddin, të provincës së  Takhar, në Afganistanin verilindor.

6.Ushtrimet e qeverisë Amerikane

Më 11 shtator të 2001, qeveria amerikane ka mbajtur një seri stërvitjesh ushtarake. Operacioni Verior i vigjilencës ishte një operacion NORAD, i cili përfshinte vendosjen e aeroplanëve luftarakë në pjesën veriperëndimore të Amerikës së Veriut, posaçërisht në Alaskë dhe pjesën e Kanadasë veriore. Stërvitja ishte një pjesë simulimi, pjesa e botës reale. Ajo ishte në përgjigje të një testi të ngjashëm që Rusia ka vepruar nga 11 shtatori, ku me rreze të gjatë sulmuesit ishin të vendosur në veri të Rusisë. Ushtrimet u thirrën menjëherë jashtë pas lajmeve të sulmeve terroriste. Megjithatë, ngjarja ishte një çmenduri për qeverinë e SHBA në 11 Shtator.

7.Virusi Nimda

Më 18 shtator, të vitit 2001, një virus i ri sulmoi sistemet operative të Shteteve të Bashkuara. Të mjerit i është dhënë emri Nimda, dhe ky ishte një version i përparuar i Kodit të Kuq II. Disa mund të thonë se viruset e Kodit të Kuq janë krijuar nga përgatitjet e mëdha për sulmin Nimda, i cili u ekzekutua disa javë pas sulmeve mbi Qendrën Botërore të Tregtisë dhe Pentagonit. Për shkak të datës së lëshimit të virusit, anëtarët e qeverisë amerikane spekuluan për një lidhje midis sulmeve në internet dhe të tyreve të Al-Kaedës, por kjo teori përfundoi me prova të pabazuara. Mediat amerikane nuk raportuan shumë mbi virusin për shkak të sulmeve terroriste.

8.Vala e aksidenteve

Në muajt në vijim , pas 11 shtatorit të 2001-it, ka pasur një valë aksidentesh dhe ngjarjesh ndërkombëtare. Më 21 shtator, të 2001-it, fabrika kimike AZF vendosur pranë Tuluzë, në Francë shpërtheu. Megjithatë, më 2 tetor, të 2001-it, Ministri i Mjedisit në Francë, Iv Cochet, njoftoi se shpërthimi "mund të ketë qenë një sulm terrorist". Më 4 tetor të 2001-it, Fluturimi i linjës ajrore 1812 në Siberi u rrëzua mbi Detin e Zi. 78 njerëz që ndodheshin në brod të avionit mbetën të vrarë. Më 12 nëntor, të vitit 2001, Shtetet e Bashkuara përjetuan përvojën e dytë për sa i përket aksidenteve vdekjeprurëse në historinë e aviacionit. Kjo ka ndodhur kur fluturimi i linjës ajrorë amerikane 587 u rrëzua në një lagje në New York. Ne bordin e avionit ndodheshin 260 njerëz dhe te gjithë mbetën të vrarë.

9.Sulmet e Antraksit në vitin 2001

Shumica e njerëzve janë të njohur me valën e sulmeve të antraksit kundër Shteteve të Bashkuara në javët në vijim pas 11 Shtatorit. Duke filluar në 18 shtator, një grup letrash që përmbanin spore antraksi ishin mbuluar dhe shpërndaheshin në media e SHBA-së dhe në zyrat e dy senatorëve të SHBA-së. Në tërësi, pesë vetë u vranë në veprimtarinë terroriste, dhe shtatëmbëdhjetë të tjerët u prekën rëndë. Letra në adresë të senatorëve të SHBA-së, Demokratëve Tom Daschle, South Dakota dhe Patrick Leahy nga Vermont, u sulmuan me një pluhur shumë të rafinuar antraksi të thatë. Menjëherë pas valës së parë të sulmeve, dy letra janë dërguar në gazetën New York Post dhe televizionin NBC. Letra përmbante kërcënime që përmendte 11 Shtatorin, dhe la të kuptohet një valë të re të veprimtarisë terroriste.

10.Akti patriotik i SHBA-së

Më 26 tetor, të vitit 2001, presidenti i SHBA Xhorxh W. Bush futi në Shtetet e Bashkuara Aktin Patriotik. Projekt-ligji ishte në përgjigje të drejtpërdrejtë me sulmet terroriste që ndodhën më 11 shtator. Qëllimi i Aktit ishte të reduktonte kufizimet në zbatimin e ligjit dhe zyrtarët e qeverisë për hetimin e veprimtarisë kriminale. Ajo i dha organizatave ndërkombëtare të ligjit, të drejtën të hetojë dhe e-mailet mjekësore, financiare dhe të dhënat personale të qytetarëve. Projekt-ligji u miratua me një diferencë të madhe në Kongresin e SHBA-së. Ai u mbështet nga disa njerëz dhe shihet si një sulm i të drejtave civile nga të tjerët.

Artikujt e fundit


Reklama

Reklama