10 grevat e urise me te famshme ne bote

10 grevat e urise me te famshme ne bote
Nga Mohandas Gandhi, republikanet irlandeze e deri tek te burgosurit e Guantanamos. Nje greve urie eshte nje metode jo e dhunshme rezistence ose presioni, kur pjesemarresit nuk ushqehen ne forme akti proteste politike, ose per te provokuar ndjesi faji tek te tjeret, zakonisht per te arritur nje qellim te caktuar, siç mund te jete nje ndryshim politikash. Grevat e urise kane rrenje te thella ne shoqerine dhe psikiken irlandeze. Mosushqyerja per te terhequr vemendjen ndaj padrejtesise qe dikush ndjente nen lordin e tij dhe si pasoje venia ne siklet e tij per te gjetur zgjidhje ishte nje tipar i zakonshem i shoqerise se hershme irlandeze.

 Taktika u perdor nga republikanet irlandeze nga viti 1917 e deri ne vitin 1920. Perdorimi i grevave te urise nga republikan u kundershtua nga ushqyerja me force nga ana e britanikeve. Tibetianet qe u perpoqen te kalojne ne Tibet, por u ndaluan ne nismen e tyre nisen nje greve urie deri ne vdekje ne Katmandu, Nepal. Nje greve urie unike pa ushqim dhe uje nisi me 28 korrik 2008, e drejtuar nga Kongresi i Rinise Tibetiane ne kryeqytetin e Indise ne proteste kunder pushtimit kinez te Tibetit. Gjashte murgjit e futur ne greve ishin ne gjendje kritike per jeten ndaj policia indiane i shtroi me force ne spital. Mohandas Gandhi u burgos ne vitin 1922, 1930, 1933 dhe 1942. Per shkak te imazhit te Gandhi-t ne bote autoritetet britanike nuk e lejonin dot te vdiste nen kujdestarine e tyre. Reputacioni britanik do kishte pesuar demtim te rende ne nje rast te tille. Gandhi u perfshi ne shume greva urie per te protestuar kunder regjimit britanik ne Indi. Greva e urise ishte nje menyre jo e dhunshme per te komunikuar mesazhin e here-here edhe dramatike per te arritur ne arsyen e protestes. Ne fillim te shekullit te 20-te militantet e se drejtes se votimit per gra shpeshhere futeshin ne greva urie neper burgje.

Marion Dunlop ishte e para ne vitin 1909. Ajo u lirua sepse autoritetet nuk donin qe ajo te behej martire. Militantet e tjera ne burg kaluan disa greva urie. Autoritetet e burgut i detyronin ato te ushqeheshin me force, çka militantet e konsideronin si forme torture. Mary Clarke, Jean Heeart, Katherine Fry dhe shume te tjera vdiqen nga ushqyerja me force. Grevat e urise kane rrenje te thella ne shoqerine dhe psikiken irlandeze. Mosushqyerja per te terhequr vemendjen ndaj padrejtesise qe dikush ndjente nen lordin e tij dhe si pasoje venia ne siklet e tij per te gjetur zgjidhje ishte nje tipar i zakonshem i shoqerise se hershme irlandeze. Taktika u perdor nga republikanet irlandeze nga viti 1917 e deri ne vitin 1920.

 Perdorimi i grevave te urise nga republikan u kundershtua nga ushqyerja me force nga ana e britanikeve. Ne vitin 1980 shtate te burgosur republikane u futen ne greve urie kunder revokimit nga ana e qeverise britanike te Statusit te Kategorise Speciale per te burgosurit para-ushtarake ne Irlanden e Veriut. Uria u udhehoq nga Brendan Hughes dhe u anulua para vdekjes se dikujt, kur Britania ishte gati te ofronte permbushjen e kerkesave te tyre; gjithsesi me pas Britani i tradhtoi premtimet e saj. Te burgosurit u futen serish ne greve dhe kesaj radhe vdiqen dhjete vete duke detyruar Britanine te mbante premtimet. Me 3 prill 1972 Pedro Luis Boitel, nje poet i burgosur dhe disident u fut ne greve urie. Pas 53 ditesh ne greve dhe pasi kishte marre vetem lengje ai vdiq me 25 maj 1972. Ditet e tij te fundit te greves u mbeshteten nga miku i tij i ngushte, poeti Armando Valladares.

 Ai u varros ne nje varr pa emer ne Havane. Guillermo Farinas u fut ne nje greve urie shtate-mujore per te protestuar kunder censures se internetit ne Kube. Greva perfundoi ne vjeshte te vitit 2006 me probleme te renda shendetesore. Te frymezuar nga republikanet irlandeze, te burgosurit politike turq zhvilluan nje tradite te grevave te urise, e cila vazhdon sot e kesaj dite. Pas shtypjes se levizjes socialiste civile nga nje grusht ushtarake ne vitin 1980, shume militante u burgosen ne kushte çnjerezore. Si reagim ndaj torturave dhe keqtrajtimit nga policia, greva e pare e urise nisi ne vitin 1984 duke marre jeten e kater militantevem, Abdullah Meral, Haydar Basbag, Fatih Oktulmus and Hasan Telci. Grevat vazhduan per vite me radhe duke marre jeten e dhjetera militanteve. Aktivisti i te drejtave te baballareve amerikane, John Murtari u perfshi ne nje aksion pergjate denimit te tij me burg, te cilin ai e pershkroi si “jo greve urie”, por qe perfshinte mungese te plote bashkepunimi, duke refuzuar te hante dhe te pinte. Aktiviste te tjere te te drejtave te baballareve ne Kanada dhe vende te tjera jane futur shpeshhere ne greva urie pasi nuk u eshte dhene e drejta te shohin femijet e tyre per periudha te zgjatura kohe.

Luftetaret tibetiane te lirise

Tibetianet qe u perpoqen te kalojne ne Tibet, por u ndaluan ne nismen e tyre nisen nje greve urie deri ne vdekje ne Katmandu, Nepal. Nje greve urie unike pa ushqim dhe uje nisi me 28 korrik 2008, e drejtuar nga Kongresi i Rinise Tibetiane ne kryeqytetin e Indise ne proteste kunder pushtimit kinez te Tibetit. Gjashte murgjit e futur ne greve ishin ne gjendje kritike per jeten ndaj policia indiane i shtroi me force ne spital.

Mohandas Gandhi

Mohandas Gandhi u burgos ne vitin 1922, 1930, 1933 dhe 1942. Per shkak te imazhit te Gandhi-t ne bote autoritetet britanike nuk e lejonin dot te vdiste nen kujdestarine e tyre. Reputacioni britanik do kishte pesuar demtim te rende ne nje rast te tille. Gandhi u perfshi ne shume greva urie per te protestuar kunder regjimit britanik ne Indi. Greva e urise ishte nje menyre jo e dhunshme per te komunikuar mesazhin e here-here edhe dramatike per te arritur ne arsyen e protestes.

Militantet britanike dhe amerikane te se drejtes se votimit per gra

Ne fillim te shekullit te 20-te militantet e se drejtes se votimit per gra shpeshhere futeshin ne greva urie neper burgje. Marion Dunlop ishte e para ne vitin 1909. Ajo u lirua sepse autoritetet nuk donin qe ajo te behej martire. Militantet e tjera ne burg kaluan disa greva urie. Autoritetet e burgut i detyronin ato te ushqeheshin me force, çka militantet e konsideronin si forme torture. Mary Clarke, Jean Heeart, Katherine Fry dhe shume te tjera vdiqen nga ushqyerja me force.

Republikanet irlandeze

Grevat e urise kane rrenje te thella ne shoqerine dhe psikiken irlandeze. Mosushqyerja per te terhequr vemendjen ndaj padrejtesise qe dikush ndjente nen lordin e tij dhe si pasoje venia ne siklet e tij per te gjetur zgjidhje ishte nje tipar i zakonshem i shoqerise se hershme irlandeze. Taktika u perdor nga republikanet irlandeze nga viti 1917 e deri ne vitin 1920. Perdorimi i grevave te urise nga republikan u kundershtua nga ushqyerja me force nga ana e britanikeve.

Greva irlandeze e urise e 1981-shit

Ne vitin 1980 shtate te burgosur republikane u futen ne greve urie kunder revokimit nga ana e qeverise britanike te Statusit te Kategorise Speciale per te burgosurit para-ushtarake ne Irlanden e Veriut. Uria u udhehoq nga Brendan Hughes dhe u anulua para vdekjes se dikujt, kur Britania ishte gati te ofronte permbushjen e kerkesave te tyre; gjithsesi me pas Britani i tradhtoi premtimet e saj. Te burgosurit u futen serish ne greve dhe kesaj radhe vdiqen dhjete vete duke detyruar Britanine te mbante premtimet.

Disidentet kubane

Me 3 prill 1972 Pedro Luis Boitel, nje poet i burgosur dhe disident u fut ne greve urie. Pas 53 ditesh ne greve dhe pasi kishte marre vetem lengje ai vdiq me 25 maj 1972. Ditet e tij te fundit te greves u mbeshteten nga miku i tij i ngushte, poeti Armando Valladares. Ai u varros ne nje varr pa emer ne Havane. Guillermo Farinas u fut ne nje greve urie shtate-mujore per te protestuar kunder censures se internetit ne Kube. Greva perfundoi ne vjeshte te vitit 2006 me probleme te renda shendetesore.

Te burgosurit politike ne Turqi

Te frymezuar nga republikanet irlandeze, te burgosurit politike turq zhvilluan nje tradite te grevave te urise, e cila vazhdon sot e kesaj dite. Pas shtypjes se levizjes socialiste civile nga nje grusht ushtarake ne vitin 1980, shume militante u burgosen ne kushte çnjerezore. Si reagim ndaj torturave dhe keqtrajtimit nga policia, greva e pare e urise nisi ne vitin 1984 duke marre jeten e kater militantevem, Abdullah Meral, Haydar Basbag, Fatih Oktulmus and Hasan Telci. Grevat vazhduan per vite me radhe duke marre jeten e dhjetera militanteve.

Te drejtat e baballarave

Aktivisti i te drejtave te baballareve amerikane, John Murtari u perfshi ne nje aksion pergjate denimit te tij me burg, te cilin ai e pershkroi si “jo greve urie”, por qe perfshinte mungese te plote bashkepunimi, duke refuzuar te hante dhe te pinte. Aktiviste te tjere te te drejtave te baballareve ne Kanada dhe vende te tjera jane futur shpeshhere ne greva urie pasi nuk u eshte dhene e drejta te shohin femijet e tyre per periudha te zgjatura kohe.

Akbar Ganji

Akbar Ganji eshte nje gazetar iranian i burgosur ne nje burg ne Evin qe nga 22 prilli 2000. Ganji u fut ne greve urie nga 19 maji 2005 dhe gusht 2005, perveç nje periudhe 12-ditore me 30 maj, kur atij iu dha leje per te dale per shkak te zgjedhjeve presidenciale. Ai perfaqesohet nga nje grup avokatesh, duke perfshire dhe novelistin, Shirin Ebadi. Ganji i ka shkruar shume letra njerave te lire te botes dhe madje vete ish-presidenti amerikan, George W. Bush ka bere thirrje per lirimin e tij.

Greva e te burgosurve te Guantanamos

Nga mesi i vitit 2005 te burgosurit e Guantanamos nisen dy greva urie. Me 30 dhjetor 2005 ushtria raportoi se kishte 84 greviste qe kishin nisur greven e urise qe prej dites se Krishtlindjeve dhe 46 te tjere i ishin bashkuar greves po ate dite. Me 14 prill 2007 redaktori i revistes “New Yorker”, Jeffrey Toobin raportoi se aktualisht ne Guantanamo ishin rreth dhjete vete ne greve urie. Nuk ka shume raportime nga burgu i Guantanamos pasi reporteret nuk mund te futen lirisht atje.

Artikujt e fundit


Reklama

Reklama