Dhjete universitetet me te bukur

Universitet zgjidhen ne baze te performances se tyre, fames se tyre dhe metodave studimore qe perdorin. Por, rastis qe disa prej universiteteve qe i permbushin keto kritere jane dhe universitetet me te bukur ne bote. Ne vend te pare qendron universitetit Oxford. Nje panorame e fuqishme mund te luaje nje rol te rendesishme per percaktimin e pamjes se godines se universitetit, thote Aaron Schwarz, drejtor i “Perkins Eastman”, nje firme globale arkitekture. Universiteti “Oxford” eshte pjese e çdo liste arkitekturale, duke perfshire dhe ate te David Mayernik, profesor ne shkollen “Notre Dame” te arkitektures.

 Ai e konsideron ate nje ndertese te shekullit te 11-te me labirintin e kishave, harqeve dhe trotuareve, “nje mrekulli arkitekturore”.  Mike Evans, drejtor i “Norfolk”, nje filme arkitekture thote se qe nje universitet te jete i bukur duhet te kete nje “hapesire te caktuar qe te jete origjinale dhe te perçoje mesazhin e atij institucioni”. Ne “Kenyon College” ajo hapesire eshte “Middle Path”, nje rrugine kembesore qe sherben si koder gotike e rruges kryesore te konviktit te universitetit. Duket si nje fshat i gjelberuar me shume se nje rruge. Ky vend eshte i izoluar dhe pastoral çka e ben te mundur mendimin dhe fokusimin e qete. Plani total i “Scripps College”, nje universiteti vetem per femra i themeluar ne vitin 1922 ka nje lidhje artistike mes panorames dhe nderteses.

Arkitektet, Gordon Kaufmann dhe Edward Huntsman-Trout krijuan nje perzierje te arkitektures se frymezuar nga Ringjallja e misionit dhe peisaszhit, i cili eshte i mrekullueshem, ndjelles dhe i pacenuar. Trout ka mbjelle rreshta te tere pemesh te qelibarta per t’u dhene studenteve “ndjesine e vjeshtes”. Ai gijtahshtu ka mbjelle tulipane, peme portokalli dhe lajthish. Arkitektet me ne ze e levdojne Standford per “koherencen”, pavaresisht rritjes se madhe dhe se gjithmone ka respektuar dhe i ka qendruar besnik “rregullave te projektit fillestar”. Shtesat e reja si hapesira e Shkences dhe Inxhinierise arrijne te perziejne elementet moderne dhe teknologjike me estetiken e pakohe dhe elegante te arkitektures fillestare.

Konvikti i universitetit fiton pike per hyrjen nepermjet rrugines “Palm Drive” dhe çatite me tjegulla te kuqe te stilit romantik spanjoll dhe morine e ambienteve te gjelbra. Arkitektet thone se universiteti “Trinity” ne Dublin eshte si “Oxford” vetem se me i bute dhe ka nje atmosfere njerezore me te madhe. Struktura me e famshme ne godinen universitare, i cili eshte themeluar nga mbreteresha Elizabete ne vitin 1592 eshte biblioteka e vjeter. Disa e quajne dhomen kryesore te librarise si nje “katedrale e librave”, per shkak te tavanit me trare druri dhe rafteve qe i ngjajne faltoreve te nje kishe te vjeter baroke. Universiteti, me kalimin e viteve e ka ndryshuar arkitekturen por duke ruajtur gjithnje rrenjet e vjetra. Peizazhi natyror luan nje rol te madh per ta bere universitetin Tsinghua ne Kine te duket i jashtezakonshem. Tsinghua eshte themeluar ne vitin 1925 dhe eshte i vendosur aty ku dikur kane qene kopshtet mbreterore te dinastise Qing. Shume prej vendeve me te famshme te Pekinit, siç eshte Pallati Veror, ndodhen aty afer.

Konvikti eshte i rrethuar nga liqene te vogla artificiale, kur stolat prej guri dhe zambaket e ujit frymezojne reflektim. Godina eshte sipas stilit tradicional kinez, por konvikti ka dhe nje stil perendimor. Akademia e Forcave Ajrore Amerikane konsiderohet si nje “veper arti e modernizmit amerikant te mes-shekullit te 20-te, ndryshe nga ndertesat e stilit gotik si Oxford”. Pjesa me e madhe e nderteses eshte e ngritur ne alumin, çka nenkupton veshjen e jashtme te aeroplaneve. Kjo ndertese konsiderohet si nje prej ndertesave me te bukura ne Amerike. Faltorja lart eshte dizenjuar ne menyre te tille qe aty te mbahen sherbime te ndryshme fetare pa interferuar me njeri-tjetrin. Yale njihet per konviktin prej stili gotik, si dhe per ndertesat moderne qe diskutohen shpeshhere ne kurset e historise se arkitektures. Ky universitet perfshin ne kompleksin e tij edhe disa ndertesa shume te famshme te shekullit te 19-te. Shume prej ndertesave ne Yale i perkasin stilit gotik nga viti 1917 deri ne vitin 1931. Skulpturat prej guri te ndertuara ne muret e nderteses shfaqin personalite bashkekohore te kolegjit, si nje shkrimtar, nje atlet, si dhe nje student qe e ka zene gjumi teksa lexon.


Universiteti i Bolonjes konsiderohet si universiteti me i vjeter ne bote qe eshte ne funksion akoma. Data e tij e themelimit nuk eshte shume e qarte, por mendohet se eshte ne vitin 1088. Universiteti konsiderohet si nje pasuri e rralle e artit mesjetar dhe aty dikur mblidheshin intelektualet me te madhenj te kohes. Stadiumi, siç njihet filloi si nje sistem mesimi i organizuar, me çdo mjeshter qe u merrte nje pagese nxenesve. Kopshti botanik i universitetit eshte gjithashtu me i vjetri ne Evrope.


Nje panorame e fuqishme mund te luaje nje rol te rendesishme per percaktimin e pamjes se godines se universitetit, thote Aaron Schwarz, drejtor i “Perkins Eastman”, nje firme globale arkitekture. Universiteti “Oxford” eshte pjese e çdo liste arkitekturale, duke perfshire dhe ate te David Mayernik, profesor ne shkollen “Notre Dame” te arkitektures. Ai e konsideron ate nje ndertese te shekullit te 11-te me labirintin e kishave, harqeve dhe trotuareve, “nje mrekulli arkitekturore”. 


Mike Evans, drejtor i “Norfolk”, nje filme arkitekture thote se qe nje universitet te jete i bukur duhet te kete nje “hapesire te caktuar qe te jete origjinale dhe te perçoje mesazhin e atij institucioni”. Ne “Kenyon College” ajo hapesire eshte “Middle Path”, nje rrugine kembesore qe sherben si koder gotike e rruges kryesore te konviktit te universitetit. Duket si nje fshat i gjelberuar me shume se nje rruge. Ky vend eshte i izoluar dhe pastoral çka e ben te mundur mendimin dhe fokusimin e qete.


Universiteti klasik amerikan ka nje konvikt qe qendron ne mes te gjithe detajeve, sipas arkitektes Natalie Shivers, e cila ka udhehequr “Ivy Leaguer” ne planin ambicion te zgjerimit. Stili i Princeton eshte krejtesisht gotik; pjesa me e madhe e tij eshte gdhendur ne gur gri i mbuluar nga lulevareset. Pavaresisht se sa imponuese jane keto struktura te gurta, ambienti ruan “shkallen njerezore” duke ruajtur hapesirat e gjelbra dhe mundesine per te ecur lirshem dhe duke shkurtuar distancat nga njeri vend ne tjetrin.


Plani total i “Scripps College”, nje universiteti vetem per femra i themeluar ne vitin 1922 ka nje lidhje artistike mes panorames dhe nderteses. Arkitektet, Gordon Kaufmann dhe Edward Huntsman-Trout krijuan nje perzierje te arkitektures se frymezuar nga Ringjallja e misionit dhe peisaszhit, i cili eshte i mrekullueshem, ndjelles dhe i pacenuar. Trout ka mbjelle rreshta te tere pemesh te qelibarta per t’u dhene studenteve “ndjesine e vjeshtes”. Ai gijtahshtu ka mbjelle tulipane, peme portokalli dhe lajthish.


Arkitektet me ne ze e levdojne Standford per “koherencen”, pavaresisht rritjes se madhe dhe se gjithmone ka respektuar dhe i ka qendruar besnik “rregullave te projektit fillestar”. Shtesat e reja si hapesira e Shkences dhe Inxhinierise arrijne te perziejne elementet moderne dhe teknologjike me estetiken e pakohe dhe elegante te arkitektures fillestare. Konvikti i universitetit fiton pike per hyrjen nepermjet rrugines “Palm Drive” dhe çatite me tjegulla te kuqe te stilit romantik spanjoll dhe morine e ambienteve te gjelbra.

Arkitektet thone se universiteti “Trinity” ne Dublin eshte si “Oxford” vetem se me i bute dhe ka nje atmosfere njerezore me te madhe. Struktura me e famshme ne godinen universitare, i cili eshte themeluar nga mbreteresha Elizabete ne vitin 1592 eshte biblioteka e vjeter. Disa e quajne dhomen kryesore te librarise si nje “katedrale e librave”, per shkak te tavanit me trare druri dhe rafteve qe i ngjajne faltoreve te nje kishe te vjeter baroke. Universiteti, me kalimin e viteve e ka ndryshuar arkitekturen por duke ruajtur gjithnje rrenjet e vjetra.


Peizazhi natyror luan nje rol te madh per ta bere universitetin Tsinghua ne Japoni te duket i jashtezakonshem. Tsinghua eshte themeluar ne vitin 1925 dhe eshte i vendosur aty ku dikur kane qene kopshtet mbreterore te dinastise Qing. Shume prej vendeve me te famshme te Pekinit, siç eshte Pallati Veror, ndodhen aty afer. Konvikti eshte i rrethuar nga liqene te vogla artificiale, kur stolat prej guri dhe zambaket e ujit frymezojne reflektim. Godina eshte sipas stilit tradicional kinez, por konvikti ka dhe nje stil perendimor.


Akademia e Forcave Ajrore Amerikane konsiderohet si nje “veper arti e modernizmit amerikant te mes-shekullit te 20-te, ndryshe nga ndertesat e stilit gotik si Oxford”. Pjesa me e madhe e nderteses eshte e ngritur ne alumin, çka nenkupton veshjen e jashtme te aeroplaneve. Kjo ndertese konsiderohet si nje prej ndertesave me te bukura ne Amerike. Faltorja lart eshte dizenjuar ne menyre te tille qe aty te mbahen sherbime te ndryshme fetare pa interferuar me njeri-tjetrin.


Yale njihet per konviktin prej stili gotik, si dhe per ndertesat moderne qe diskutohen shpeshhere ne kurset e historise se arkitektures. Ky universitet perfshin ne kompleksin e tij edhe disa ndertesa shume te famshme te shekullit te 19-te. Shume prej ndertesave ne Yale i perkasin stilit gotik nga viti 1917 deri ne vitin 1931. Skulpturat prej guri te ndertuara ne muret e nderteses shfaqin personalite bashkekohore te kolegjit, si nje shkrimtar, nje atlet, si dhe nje student qe e ka zene gjumi teksa lexon.