Hola caballero më foli me ëmbëlsi kamerierja. Ngurova një çast. Isha unë kavalieri?
Asnjeri deri me sot nuk më kishte quajtur kavalier.
Një vrundull gëzimi, mirënjohjeje dhe dëshirash më mbuluan. Pra unë mund të isha ai kavalieri që kisha ëndërruar që i vogël, përplot aventura në netët me hënë në rrugicat e bardha dhe të ngushta të Andaluzisë, ku nga ballkoni mund të futeshe pa shkallë.
Vetëm këtu të thërrisnin kavalier dhe jo Zotni, Sir, Monsieur, Signore, Gospoda.
Vetëm në Spanjë më dhanë këtë titull, ma dha një Dylqinjë e re, kur u ula të pi kafe.
Kavalier është me siguri më lart se zotëri. Ajo fjalë përfshin edhe kuptimin e zotërisë, por i shtohen edhe atribute të tjera si aventurier, ëndërrimtar, guximtar, donzhuan, besnik, udhëtar mesjetar. Të gjitha bashkë e bëjnë një titull të lakmuar.
Pastaj kavalier kërkon edhe kalin; kalorës me kalë me hejbe dhe një Sanço Pançë nga pas. Do sulmoj mullinjtë e erës, jo ata të vjetrit, por mullinjtë e rinj të erës, metalik, që prodhojnë rrymë elektrike majë kodrave.
Megjithëse asnjë nga këto nuk i pata, titulli m'u shqiptua me zë të lartë dhe kësaj i besoj. Të bën të ëndërrosh me sy hapur Spanja!
Titullin Kavalier në Angli e jep Mbretëresha, këtu ta jep çdo kameriere, pa pasur nevojë të të mbështesë majën e shpatës mbi shpatull.
Tanimë jam KAVALIER e nuk mund të ma heq kush.
Kam vënë re se ashtu si sillet njeriu me objektet është dhe kultura e tij jetësore.
Në Spanjë kontakti me objektet e vjetra është prezent. Në asnjë vend tjetër europian nuk vlerësohet aq shumë poçeria dhe qeramika sa atje.
Ruajtja e formës dhe planimetria e vjetër e banesës tregon për nivelin modern të civilizimit spanjoll. Prandaj lindën aty artistët më të mëdhenj të shekullit XIX dhe XX.
Spanja diti të ruajë mirë këtë lidhje: e vjetra me të renë.
Spanja nuk braktisi mendjelehtësisht trashëgiminë, ajo vazhdon të jetë e lidhur me të dhe vazhdon të jetojë sepse i pëlqen, e shijon, e do.
Ky edhe është civilizimi i vërtetë modern. Ecja me kujdes pa shkelur mbi vlerat, si kërcimi Flamengo.
Sigurisht sepse bëhet fjalë për vlera të vërteta, të thara mirë në diell, rrezatuese, fuqiplota. Tani, ky qëndrim ndaj trashëgimisë po i shpërblehet. Trashëgimia është motori i modernitetit spanjoll.
Civilizimet moderne europiane patën rrugë të ndryshme:
Francezët rifiniturën
Anglezët distancën
Gjermanët disiplinën
Spanjollët rëndesën
SPANJA
Gurë si bukë të pjekura
E bukë si poema
Drurë si xhuxhë
E deti oqean
Tokë mikpritëse
Si femra
Pas periodave
Heshtje misterioze
E shekujve punëmëdhenj
Mure të bardhë
Hije transparente
Qypat thesare
Dhe kur janë bosh
Dheu është aty
Dhe pjekja po ajo
Preka mendimin e parë
Spanja i sulet një demi
* * *
- Do shkoj të thith ajrin e Malagës - po i thosha Rozit, shkrimtare nga Barcelona që ishte edhe ajo e ftuar për një muaj nga Fondacioni Valparaiso.
- Çfarë ajri - më tha.
- Po ja, - i shpjegova - më shumë se muzetë, ajri, ajri dhe toka, deti e dallgët, rrugicat, njerëzit e thjeshtë, si ecin, si takohen, si flasin, gjestet, këto janë me rëndësi. E kam ndjekur Picasson në Paris, në Barcelonë, tani dua ta takoj edhe në Malaga ku ka lindur.
Pasi u ktheva të nesërmen, duke ngrënë darkë, Rozi më pyeti:
- E thithe ajrin... je më afër, e takove?
- Po, po, tani e kuptoj më mirë... pashë malet, kodrat, pllajat, pyjet, detin, pashë edhe Muzeun Picasso, por edhe si pihej kafeja që në mëngjes, si çel dita dhe si mbyllet vonë edhe në fund të shtatorit... kjo dritë i bën piktorët, çdo gjë më pas vjen vet. Tani Picasson e kam më të qartë.
Edhe Lorka do jetë ulur në ndonjë nga ato kafenetë në Malagën e vjetër, në rrugicat përballe Katedrales.
Atë që ka parë Ai, e pashë edhe unë. Kjo më mjafton.
Asnjeri deri me sot nuk më kishte quajtur kavalier.
Një vrundull gëzimi, mirënjohjeje dhe dëshirash më mbuluan. Pra unë mund të isha ai kavalieri që kisha ëndërruar që i vogël, përplot aventura në netët me hënë në rrugicat e bardha dhe të ngushta të Andaluzisë, ku nga ballkoni mund të futeshe pa shkallë.
Vetëm këtu të thërrisnin kavalier dhe jo Zotni, Sir, Monsieur, Signore, Gospoda.
Vetëm në Spanjë më dhanë këtë titull, ma dha një Dylqinjë e re, kur u ula të pi kafe.
Kavalier është me siguri më lart se zotëri. Ajo fjalë përfshin edhe kuptimin e zotërisë, por i shtohen edhe atribute të tjera si aventurier, ëndërrimtar, guximtar, donzhuan, besnik, udhëtar mesjetar. Të gjitha bashkë e bëjnë një titull të lakmuar.
Pastaj kavalier kërkon edhe kalin; kalorës me kalë me hejbe dhe një Sanço Pançë nga pas. Do sulmoj mullinjtë e erës, jo ata të vjetrit, por mullinjtë e rinj të erës, metalik, që prodhojnë rrymë elektrike majë kodrave.
Megjithëse asnjë nga këto nuk i pata, titulli m'u shqiptua me zë të lartë dhe kësaj i besoj. Të bën të ëndërrosh me sy hapur Spanja!
Titullin Kavalier në Angli e jep Mbretëresha, këtu ta jep çdo kameriere, pa pasur nevojë të të mbështesë majën e shpatës mbi shpatull.
Tanimë jam KAVALIER e nuk mund të ma heq kush.
Kam vënë re se ashtu si sillet njeriu me objektet është dhe kultura e tij jetësore.
Në Spanjë kontakti me objektet e vjetra është prezent. Në asnjë vend tjetër europian nuk vlerësohet aq shumë poçeria dhe qeramika sa atje.
Ruajtja e formës dhe planimetria e vjetër e banesës tregon për nivelin modern të civilizimit spanjoll. Prandaj lindën aty artistët më të mëdhenj të shekullit XIX dhe XX.
Spanja diti të ruajë mirë këtë lidhje: e vjetra me të renë.
Spanja nuk braktisi mendjelehtësisht trashëgiminë, ajo vazhdon të jetë e lidhur me të dhe vazhdon të jetojë sepse i pëlqen, e shijon, e do.
Ky edhe është civilizimi i vërtetë modern. Ecja me kujdes pa shkelur mbi vlerat, si kërcimi Flamengo.
Sigurisht sepse bëhet fjalë për vlera të vërteta, të thara mirë në diell, rrezatuese, fuqiplota. Tani, ky qëndrim ndaj trashëgimisë po i shpërblehet. Trashëgimia është motori i modernitetit spanjoll.
Civilizimet moderne europiane patën rrugë të ndryshme:
Francezët rifiniturën
Anglezët distancën
Gjermanët disiplinën
Spanjollët rëndesën
SPANJA
Gurë si bukë të pjekura
E bukë si poema
Drurë si xhuxhë
E deti oqean
Tokë mikpritëse
Si femra
Pas periodave
Heshtje misterioze
E shekujve punëmëdhenj
Mure të bardhë
Hije transparente
Qypat thesare
Dhe kur janë bosh
Dheu është aty
Dhe pjekja po ajo
Preka mendimin e parë
Spanja i sulet një demi
* * *
- Do shkoj të thith ajrin e Malagës - po i thosha Rozit, shkrimtare nga Barcelona që ishte edhe ajo e ftuar për një muaj nga Fondacioni Valparaiso.
- Çfarë ajri - më tha.
- Po ja, - i shpjegova - më shumë se muzetë, ajri, ajri dhe toka, deti e dallgët, rrugicat, njerëzit e thjeshtë, si ecin, si takohen, si flasin, gjestet, këto janë me rëndësi. E kam ndjekur Picasson në Paris, në Barcelonë, tani dua ta takoj edhe në Malaga ku ka lindur.
Pasi u ktheva të nesërmen, duke ngrënë darkë, Rozi më pyeti:
- E thithe ajrin... je më afër, e takove?
- Po, po, tani e kuptoj më mirë... pashë malet, kodrat, pllajat, pyjet, detin, pashë edhe Muzeun Picasso, por edhe si pihej kafeja që në mëngjes, si çel dita dhe si mbyllet vonë edhe në fund të shtatorit... kjo dritë i bën piktorët, çdo gjë më pas vjen vet. Tani Picasson e kam më të qartë.
Edhe Lorka do jetë ulur në ndonjë nga ato kafenetë në Malagën e vjetër, në rrugicat përballe Katedrales.
Atë që ka parë Ai, e pashë edhe unë. Kjo më mjafton.
