Të gjitha me shpresën e vetme për t‘u shpëtuar temperaturave të larta. Dietologët e vënë theksin tek ushqimet që duhen evituar, si ato të përbëra me yndyra shtazore, sheqerna, brumëra dhe djathërat e konservuar, duke hapur dritën jeshile për peshqit, mishin e bardhë, ujin, frutat dhe perimet jeshile gjatë gjithë ditës. Në të vërtetë, në këtë periudhë edhe në tavolinë ato që na tërheqin më shumë janë të ftohtat. Por problemi qëndron se nuk mund të jetosh gjatë gjithë muajve të verës me akullore, ujë të ftohtë dhe pije të gazuara. Ndërkaq, ulja e temperaturave përkon gjithmonë me një tretje jo të mirë të ushqimeve. Më mirë se të gjithë e dinë ata që i qetësojnë dhimbjet me një çaj të nxehtë në fund të vaktit ose llupësit që gjatë simptomave të para të një stomaku të rëndë nuk ngurrojnë të marrin shishen me ujë të ngrohtë. Pastaj, i ftohti redukton perceptimin e erërave dhe shijeve.
Në temperatura shumë të ulëta, pjata më e mirë dhe më e shëndetshme bëhet një rebus gastronomik: përbërës të panjohur, harmoni e humbur. Jo rastësisht, kur keni qejf të vini verë në ditët më të nxehta, është mirë që edhe ajo të jetë super e ftohtë: sepse kështu "defektet" fshihen pas aciditetit, që shpërthen me efektin e tij rifreskues dhe njëkohësisht për të shuar etjen. Në fakt, edhe supat që shërbehen të ftohta nuk janë vërtet ashtu. Kudo shërbehen në temperaturë ambienti. Por në disa raste të veçanta, si për shembull në një lloj supe spanjolle, mund të shërbehet me copa akulli. Ndërkaq, ushqimet e lëngshme në verë janë një tjetër pjesë e rëndësishme e ushqyerjes. Në dimër pjatat janë shumë komplekse dhe për sa u përket ushqimeve që përdoren për t‘u gatuar, kjo është koha e recetave të thjeshta dhe sigurisht të shëndetshme, me ato çka ofron stina. Ushqime të thjeshta për t‘u përgatitur dhe të lehta për t‘u ngrënë. Më mirë se të gjithë e dinë këtë shefat e kuzhinës, sidomos asaj franceze, që pa frikë mund të renditet mes më të mirave në botë për sa u përket menyve të "ftohta" që restorantet ofrojnë. Në Francë ushqimet e ftohta shërbehen në gota më të mëdha se ato të zakonshmet që përdoren për ujë dhe mund të hahen me lugë, brenda së cilës përmblidhen ngjyra, shije, apo dhe vitamina, ose thjesht të pihen. Por kjo nuk ndodh vetëm në kuzhinën franceze. Sot, supat e ftohta kanë hyrë fuqishëm në menytë e shumë restoranteve, madje edhe në tavolinat tona, risitë e dala nga ato supat e thjeshta klasike të gatuara me lëng mishi, temperatura të ulëta dhe zjarr të avashëm. Është rasti i supës me perime, asaj me makarona ose fasule, apo krem domateje. Pjata që dinë të na kënaqin jo vetëm stomakun, por edhe zemrën, duke na afruar më shumë me pijet e ftohta të netëve të nxehta të verës. Ndonjëherë mjafton të ndryshosh apo të shtosh vetëm një përbërës. Brenda kastravecë, qepë të grira hollë, kos, xhenxhefil, pjepër, ndërsa jashtë fruta dhe agrume të thata, mish të kuq. Shefat më të mirë të kuzhinës në botë na mësojnë se freskia mund të vijë nga akullorja, apo akulli, nga disa gjethe mendër të vendosura në frigorifer për një farë kohe.
Në disa kuzhina, ku supat e ftohta të verës konsiderohen si pikë e fortë e kulturës së tyre gastronomike, është e vështirë të dallosh dhe të zgjedhësh më të mirën mes menyve jashtëzakonisht të pasura. Shkrirja në gatime mes të ëmblave dhe të kripurave, me origjinë nga Lindja apo Amerika Latine, tanimë po orienton kuzhinën e re të kontinentit të vjetër, i zvogëlon gjithmonë e më shumë kufijtë mes shijeve: qumësht koku, mjaltë, xhenxhefil, por edhe fruta dhe perime, kalojnë nga antipasta tek ëmbëlsira pa asnjë problem. Nga ana tjetër, sheqeri është përbërësi më i keq i dietës kundër etjes: pasi keni ngrënë një ëmbëlsirë, dëshira më madhe pas kësaj është të pish me një frymë një limonadë të freskët. Atëherë është shumë më mirë nëse shijohet një supë shalqiri, që shuan etjen, e cila është e pasur më shumë me magnez e kalcium dhe ilaçi më i mirë natyror kundër spazmave. Madje, shumë më e mirë se ajo e bananeve dhe shumë herë më pak kalorike. Me pak fjalë të shkëlqyera për të shuar etjen dhe për të pasur një verë të shëndetshme.
Gazpacho
E përgatitur me ushqime tipike mesdhetare përfshin në vetvete vajin e ullirit, domatet, kastravecët, specat, qepët, hudhra, bukë dhe uthull. Shërbehet në pjatë ose gotë, shoqëruar me perime të prera dhe me copa akulli.
Cacik
Përbërësi kryesor është një lloj kosi kremoz, i përgatitur me qumësht të freskët lope ose dhie, të cilës i shtohen kastravecë, hudhra, vaj ulliri, uthull, rigon, kopër dhe kripë. Është pothuajse i ngjashëm me xaxiqin grek, që shërbehet si salcë për antipasta.
Supë me lajthi
Një përzierje interesante për këtë pjatë energjike. Mishit të pulës, të prerë në feta, pasi i është dhënë një valë e lehtë në tigan, përzihet me lajthitë e pjekura e të kriposura, pastaj vendosen për t‘u zier të gjitha së bashku për disa minuta në qumësht. Shërbehet e ftohtë dhe mund të shoqërohet me feta kastraveci.
Lassi
Ushqimi më popullor indian që përgatitet duke i shtuar kosit ujë të ftohtë ose akull, kripë dhe qimnon. Ndër llojet e saj më të shijshme janë "Mango Lassi" dhe "Banana Lassi", ndërsa "Bhang Lassi"-t i shtohet edhe marijuanë
Guacamole
Përbërësi bazë është avokadro. Pastaj më vete përzihen bashkë në mikser qepët, specat, koriandër, domate të qëruara dhe kripë. Në fund të gjitha përzihen me avokadro të pjekur mirë dhe qitro.
Pikante
Supa "aux cerises" mund të konsiderohet ose supë e ftohtë, ose shurup sipas trashësisë. Qershitë e shtypura gatuhen me një sasi të barabartë uji dhe vere, lëkurë limoni dhe kanellë. Para se të ftohen, përzierja kullohet, më pas i shtohet sheqer
Kivi me erëza
Kivit e qëruara dhe të punuara në mikser i shtohet një shurup që përgatitet nga zierja në zjarr të avashëm e lëngut të freskët të portokallit me kanellë, karafil, xhenxhefil dhe sheqer. Shërbehet e ftohtë me mendër dhe limon.
Krem azuki
Fasulet e vogla të kuqe lihen në ujë gjatë gjithë natës dhe zihen tri herë për t‘u hequr shijen e hidhur, përzihen me sheqer dhe lihen të marrin valë. Më pas lihen të ftohen dhe shtypen në mikser. Kremi shijohet i ftohtë.
Recetat
Ja disa nga recetat që shefat më të mirë të gjeneratës sonë ofrojnë. Pjata të thjeshta, të freskëta dhe shumë të shijshme, me një raport të shkëlqyer mes cilësisë dhe çmimit.
Supë me domate
Përbërësit
750 gramë domate të kuqe, të pastruara nga lëkurat dhe farat,
150 gramë speca të kuqe, të cilave u janë hequr farat dhe erëzat, 500 gramë kastravecë të qëruar dhe pa fara, 100 gramë qepë të prerë në feta (që më parë janë vendosur në ujë të valuar), pak vaj ulliri, 80 gramë pjepër i prerë në kubikë, një sepje dhe disa ullinj të zinj.
Përgatitja
Në vajin e nxehur hedhim qepët dhe pastaj shtojmë specat, kastravecin dhe domatet. I lëmë të ziejnë për rreth 30 minuta në zjarr të avashëm dhe në fund të gjithë përzierjen e kullojmë dhe e lëmë të ftohet. Më pas i shtojmë ullinjtë, pak ujë, vaj, pak sheqer po aq edhe kripë (të cilët më parë i kemi përzier bashkë në një enë). Në fund i hidhet pjepri. Supa me domate serviret e ftohtë.
Pure specash
500 gramë speca të verdhë, 125 gramë patate,
1/2 kokërr qepë të kuqe, 1 karotë e vogël, selino dhe vaj ulliri
Qepët, karotat dhe selinoja priten hollë, skuqen në vaj ulliri dhe më pas i shtohen specat dhe patatet. Shtohet ujë deri sa të mbulohen dhe lihet të marrë vajë për treçerek ore. Më pas e gjithë përzierja kalon në mikser, duke i shtuar edhe një gotë qumësht, ose lëng mishi (sipas dëshirës). Shërbehet e ftohtë.
Nga : Gazeta Shqip
Në temperatura shumë të ulëta, pjata më e mirë dhe më e shëndetshme bëhet një rebus gastronomik: përbërës të panjohur, harmoni e humbur. Jo rastësisht, kur keni qejf të vini verë në ditët më të nxehta, është mirë që edhe ajo të jetë super e ftohtë: sepse kështu "defektet" fshihen pas aciditetit, që shpërthen me efektin e tij rifreskues dhe njëkohësisht për të shuar etjen. Në fakt, edhe supat që shërbehen të ftohta nuk janë vërtet ashtu. Kudo shërbehen në temperaturë ambienti. Por në disa raste të veçanta, si për shembull në një lloj supe spanjolle, mund të shërbehet me copa akulli. Ndërkaq, ushqimet e lëngshme në verë janë një tjetër pjesë e rëndësishme e ushqyerjes. Në dimër pjatat janë shumë komplekse dhe për sa u përket ushqimeve që përdoren për t‘u gatuar, kjo është koha e recetave të thjeshta dhe sigurisht të shëndetshme, me ato çka ofron stina. Ushqime të thjeshta për t‘u përgatitur dhe të lehta për t‘u ngrënë. Më mirë se të gjithë e dinë këtë shefat e kuzhinës, sidomos asaj franceze, që pa frikë mund të renditet mes më të mirave në botë për sa u përket menyve të "ftohta" që restorantet ofrojnë. Në Francë ushqimet e ftohta shërbehen në gota më të mëdha se ato të zakonshmet që përdoren për ujë dhe mund të hahen me lugë, brenda së cilës përmblidhen ngjyra, shije, apo dhe vitamina, ose thjesht të pihen. Por kjo nuk ndodh vetëm në kuzhinën franceze. Sot, supat e ftohta kanë hyrë fuqishëm në menytë e shumë restoranteve, madje edhe në tavolinat tona, risitë e dala nga ato supat e thjeshta klasike të gatuara me lëng mishi, temperatura të ulëta dhe zjarr të avashëm. Është rasti i supës me perime, asaj me makarona ose fasule, apo krem domateje. Pjata që dinë të na kënaqin jo vetëm stomakun, por edhe zemrën, duke na afruar më shumë me pijet e ftohta të netëve të nxehta të verës. Ndonjëherë mjafton të ndryshosh apo të shtosh vetëm një përbërës. Brenda kastravecë, qepë të grira hollë, kos, xhenxhefil, pjepër, ndërsa jashtë fruta dhe agrume të thata, mish të kuq. Shefat më të mirë të kuzhinës në botë na mësojnë se freskia mund të vijë nga akullorja, apo akulli, nga disa gjethe mendër të vendosura në frigorifer për një farë kohe.
Në disa kuzhina, ku supat e ftohta të verës konsiderohen si pikë e fortë e kulturës së tyre gastronomike, është e vështirë të dallosh dhe të zgjedhësh më të mirën mes menyve jashtëzakonisht të pasura. Shkrirja në gatime mes të ëmblave dhe të kripurave, me origjinë nga Lindja apo Amerika Latine, tanimë po orienton kuzhinën e re të kontinentit të vjetër, i zvogëlon gjithmonë e më shumë kufijtë mes shijeve: qumësht koku, mjaltë, xhenxhefil, por edhe fruta dhe perime, kalojnë nga antipasta tek ëmbëlsira pa asnjë problem. Nga ana tjetër, sheqeri është përbërësi më i keq i dietës kundër etjes: pasi keni ngrënë një ëmbëlsirë, dëshira më madhe pas kësaj është të pish me një frymë një limonadë të freskët. Atëherë është shumë më mirë nëse shijohet një supë shalqiri, që shuan etjen, e cila është e pasur më shumë me magnez e kalcium dhe ilaçi më i mirë natyror kundër spazmave. Madje, shumë më e mirë se ajo e bananeve dhe shumë herë më pak kalorike. Me pak fjalë të shkëlqyera për të shuar etjen dhe për të pasur një verë të shëndetshme.
Gazpacho
E përgatitur me ushqime tipike mesdhetare përfshin në vetvete vajin e ullirit, domatet, kastravecët, specat, qepët, hudhra, bukë dhe uthull. Shërbehet në pjatë ose gotë, shoqëruar me perime të prera dhe me copa akulli.
Cacik
Përbërësi kryesor është një lloj kosi kremoz, i përgatitur me qumësht të freskët lope ose dhie, të cilës i shtohen kastravecë, hudhra, vaj ulliri, uthull, rigon, kopër dhe kripë. Është pothuajse i ngjashëm me xaxiqin grek, që shërbehet si salcë për antipasta.
Supë me lajthi
Një përzierje interesante për këtë pjatë energjike. Mishit të pulës, të prerë në feta, pasi i është dhënë një valë e lehtë në tigan, përzihet me lajthitë e pjekura e të kriposura, pastaj vendosen për t‘u zier të gjitha së bashku për disa minuta në qumësht. Shërbehet e ftohtë dhe mund të shoqërohet me feta kastraveci.
Lassi
Ushqimi më popullor indian që përgatitet duke i shtuar kosit ujë të ftohtë ose akull, kripë dhe qimnon. Ndër llojet e saj më të shijshme janë "Mango Lassi" dhe "Banana Lassi", ndërsa "Bhang Lassi"-t i shtohet edhe marijuanë
Guacamole
Përbërësi bazë është avokadro. Pastaj më vete përzihen bashkë në mikser qepët, specat, koriandër, domate të qëruara dhe kripë. Në fund të gjitha përzihen me avokadro të pjekur mirë dhe qitro.
Pikante
Supa "aux cerises" mund të konsiderohet ose supë e ftohtë, ose shurup sipas trashësisë. Qershitë e shtypura gatuhen me një sasi të barabartë uji dhe vere, lëkurë limoni dhe kanellë. Para se të ftohen, përzierja kullohet, më pas i shtohet sheqer
Kivi me erëza
Kivit e qëruara dhe të punuara në mikser i shtohet një shurup që përgatitet nga zierja në zjarr të avashëm e lëngut të freskët të portokallit me kanellë, karafil, xhenxhefil dhe sheqer. Shërbehet e ftohtë me mendër dhe limon.
Krem azuki
Fasulet e vogla të kuqe lihen në ujë gjatë gjithë natës dhe zihen tri herë për t‘u hequr shijen e hidhur, përzihen me sheqer dhe lihen të marrin valë. Më pas lihen të ftohen dhe shtypen në mikser. Kremi shijohet i ftohtë.
Recetat
Ja disa nga recetat që shefat më të mirë të gjeneratës sonë ofrojnë. Pjata të thjeshta, të freskëta dhe shumë të shijshme, me një raport të shkëlqyer mes cilësisë dhe çmimit.
Supë me domate
Përbërësit
750 gramë domate të kuqe, të pastruara nga lëkurat dhe farat,
150 gramë speca të kuqe, të cilave u janë hequr farat dhe erëzat, 500 gramë kastravecë të qëruar dhe pa fara, 100 gramë qepë të prerë në feta (që më parë janë vendosur në ujë të valuar), pak vaj ulliri, 80 gramë pjepër i prerë në kubikë, një sepje dhe disa ullinj të zinj.
Përgatitja
Në vajin e nxehur hedhim qepët dhe pastaj shtojmë specat, kastravecin dhe domatet. I lëmë të ziejnë për rreth 30 minuta në zjarr të avashëm dhe në fund të gjithë përzierjen e kullojmë dhe e lëmë të ftohet. Më pas i shtojmë ullinjtë, pak ujë, vaj, pak sheqer po aq edhe kripë (të cilët më parë i kemi përzier bashkë në një enë). Në fund i hidhet pjepri. Supa me domate serviret e ftohtë.
Pure specash
500 gramë speca të verdhë, 125 gramë patate,
1/2 kokërr qepë të kuqe, 1 karotë e vogël, selino dhe vaj ulliri
Qepët, karotat dhe selinoja priten hollë, skuqen në vaj ulliri dhe më pas i shtohen specat dhe patatet. Shtohet ujë deri sa të mbulohen dhe lihet të marrë vajë për treçerek ore. Më pas e gjithë përzierja kalon në mikser, duke i shtuar edhe një gotë qumësht, ose lëng mishi (sipas dëshirës). Shërbehet e ftohtë.
Nga : Gazeta Shqip
