“Pak dritë! Pak dritë! Pak dritë, o shok, o vlla... Të lutem, pak dritë në kët natë kur shpirti vuen, kur të dhemb e s'di ç'të dhemb, e syni gjum nuk ka, urren nuk din ç'urren, don e s'din se ç'don. Pak dritë! O burrë! O hero' ngado që të jesh…Burrë që shkatrron edhe që ndërton sërish! Pak dritë vetëm, të lutem, mshirë të kesh, se do çmendem në kët natë pa gjumë dhe pa pishë”. Pak dritë kërkonte Migjeni, por dhe në këtë përvjetor ai u përkujtua në mjerim. Takimi u zhvillua në Akademinë e Shkencave, por organizimi i aktivitetit linte shumë për të dëshiruar. Mos vallë Migjeni në këtë 102-vjetor të lindjes meritonte më shumë vëmendje, apo medoemos duhet të përkujtohej ashtu..., sa për të thënë u mblodhëm për Migjenin.
Salla ishte plot, por… por kjo nuk mjaftoi. Kryetarët e shoqatave letrare; avokatë, e shkrimtarë apo dhe këngëtarët tradicionalë të këngëve popullore; me çifteli, apo me këpucë të larta mbi12 cm kënduan në nderim të tij dhe këngë për kurbetin. U lexuan poezitë e tij. Ndoshta e vetmja zgjedhje e mirë ishte se var-gjet e para ishin nga “Poema e mjerim-it”, sepse realisht në atë situatë vetëm mjerimi mund të të vinte ndërmend. Pas recitimit të vargjeve të para ishte programuar që të prezantohej dhe një dokumentar, por ç’ti bësh, asgjë prej gjëje nuk u mor vesh. Në sallë interferonte zëri, njerëzit filluan të qeshin nën buzë duke thënë “aman e fikni atë dokumentar, nuk po dëgjojmë asgjë”. “Ç’të bësh, teknologjia e sotme i ka këto”, u justifikua njëri andej nga podiumi. E kështu u munduan përsëri ta rivendosnin videon, por asgjë nuk u kuptua as kësaj here.
“Kështu i kanë këto punë. Kur kërkon të bësh diçka pa u përgatitur më mirë mos i hyj fare”, thoshin njerëz që kishin ardhur për të dëgjuar diçka rreth jetës dhe veprës letrare të Migjenit. Më pas kryetarët e shoqatave filluan herë njëri e herë tjetri të flisnin për të. Njëri çirrej e bërtiste, e tjetri lexonte pa iu marrë vesh nëse e kishte për veprimtarinë e Migjenit letrën që lexonte apo diç donte të thoshte për biografinë e tij. Për të dalë nga situata, kishte marrë dhe vajzën me vete, që të recitonte një poezi. Të paktën ajo u dëgjua dhe u duartrokit nga publiku, aq sa dhe prezantuesja e aktivitetit, e “emocionuar” nga zëri i saj tha se “vargjet e Migjenit, ngjakan më bukur të recituara prej teje”. Me siguri, nëse do të kishte qenë Migjeni aty, duke parë deri këtu aktivitetin do të kishte dëshiruar, që të mos ia uronin fare këtë datë lindje. Por mes këtyre personave, kishte dhe studiues të letërsisë si Behar Gjoka, apo artistë si Reshat Arbana dhe Skënder Sallaku.
Gjatë fjalës së tij, ndër të tjera Gjoka tha se ‘nuk ka asnjë problem nëse kushdo flet për Migjenin, sepse tek ai ka hapësirë për këdo. Por dhe pse mund të themi se ai është poeti i mjerimit, i rinisë, i ringjalljes, ne ende nuk e kemi rrokur’. I ftuari tjetër ishte Reshat Arbana, i cili kishte zgjedhur të recitonte disa vargje të Gjergj Fishtës, vargje nëpërmjet të cilave shprehej qartazi shqetësimi se shkrimtarët janë lënë në harresë. Në fjalën e tij ai tha se ‘është mirë që Ministria e Arsimit, t’i ruajë dhe t’i regjistrojë vargjet e Migjenit, sepse është e vetmja mënyrë që t’i trashëgojë brezi i ardhshëm, kështu këto vargje nuk harrohen. Nëse në libër duhet të shkundësh bibliotekën, në CD ata e kanë më të lehtë të dëgjojnë vargjet e Fishtës, Mjedës, Migjenit e gjithë atyre që kanë lënë diçka me vlerë’.
E kështu Migjeni do të na shoqërojë për vite të tëra, ndoshta pa e kuptuar se vargjet e tij janë tregues i pastër i gjendjes sonë, i gjendjes që përditë ndeshim në rrugë, në spitale, në parlament e kudo tjetër ku flitet shqip. Mjerimi në veprën e tij kthehet në një antivlerë universale që bren njerëzimin dhe për këtë ngelet aktuale. Gjithsesi takimi me vargjet e Migjenit mbetet realist, jo vetëm për mesazhin që gjejmë brenda tyre, por dhe për të treguar se ato janë të pakohshme. Bio Millosh Gjergj Nikolla (Migjeni) lindi (më 13 tetor 1911-1938) në Shkodër në një familje ortodokse.
Arsimin fillor e mori në qytetin e lindjes në një shkollë serbo-ortodokse dhe nga viti 1923 deri më 1925 u shkollua në Tivar. Njihet si poet dhe prozator i viteve 1930. Për epokën ishte një zë krejtësisht novator prandaj nga brendia, forma dhe ndikimi mbi letërsinë shqipe të kohës ishte i madh. Ai pasqyroi varfërinë e thellë të viteve kur jetoi, dhe duke u dalë zot heronjve të krijimeve të tij si: "Bukën tonë të përditshme falna sot", "Bukuria që vret", "Mollë e ndalueme", "Legjenda e misrit", "A don qymyr zotni ?", etj. fshikulloi ashpër indiferentizmin e klasave të kamura ndaj vuajtjeve të popullit. Ndikimi i Migjenit mbi rrethet e rinisë antiçifligare qe i ndjeshëm në vitet kur shkroi.
“Migjeni do të jetë përherë prijësi i letërsisë moderne shqipe”
Në kohën e Zogut, por dhe nën regjimin e Enver Hoxhës Migjeni u la pas dore. Gjithsesi ai nuk i shërbeu asnjë ideologjie, sepse vargjet e tij i përkasin trajtave të mbinjeriut. “Universi i Migjenit është i mjaftueshëm, por duhet të jemi të kujdesshëm ta ndjejmë, ta prekim dhe ta shohim atë magji letrare, që ai e ndërtoi në një kohë pa kohë”, tha dje studiuesi i letërsisë, Behar Gjoka. Përse Migjeni u censurua nga pushteti i Mbretit Zog? Përse punës së tij nuk iu lejua botimi? Sipas studiuesit, kjo nuk është arritur të shpjegohet. “Më vonë dhe fitimtarët e komunizmit u munduan padrejtësisht ta përdornin Migjenin dhe ta quanin poet të ideologjisë, por nuk ia arritën dot”. Sipas Behar Gjokës, ai është i vetmi poet i letërsisë shqipe që në 46 poezi të tijat, nuk ka asnjë varg që t’i bjerë në tokë, nuk ka asnjë fjalë që të mos ketë buçimën dhe tingullin e shpirtit të tij të madhërishëm. “Migjenin komunistët donin ta përdorën prej disa vjetësh, aq sa më vonë e lanë në harresë. Në vitin 2006 dhe pse në demokraci, Ministria e Arsimit e la vetëm në një orë gjithë krijimtarinë e tij letrare, por megjithatë për një gjë jam i sigurt se do të kalojnë jo 100 vjet, por shekuj dhe Migjeni do të jetë përherë prijësi i letërsisë moderne shqipe”.
