"Ti ke frikë?", i tha ai.
"S'di si të them", tha ajo. "Kur e pashë për herë të parë këtë kalë, një zë i brendshëm më tha: "Ky është kali yt i dasmës, Helenë. Ky kalë ka ardhur për ty".
"Po ti e di që s'është ashtu. Ti e di që ky kalë erdhi këtu për të gjithë ne".
" Në fatkeqësinë e përgjithshme unë kam pjesën time", tha ajo. "Nganjëherë trembem", vazhdoi me zë të ulët. " Trembem sidomos natën. Më duket sikur, atje larg në fushë, ai fillon papritur të lëvizë dhe të avitet ngadalë nën dritën e hënës me ato gjymtyrët e tij të ngathta vigane. Stuk-Stuk-Stuk, dëgjohen patkonjtë e tij prej druri".
"Sa budallaqe bëhesh", i tha ai duke qeshur. "S'bën mirë që e ushqen fantazinë me gjepura të tilla".
Helena psherëtiu.
"Ata duan të më marrin mua mbrapsht", tha ajo. "Të më heqin këndej, duke më zvaritur për flokësh".
"Mjaft, Helenë".
"Ti vetë the se në atë Kalë të Drunjtë është fshehur, midis të tjerëve, edhe ish-i fejuari im".
"Atje është gjithë vjetërsia e botës".
"E pra. Pandaj, nganjëherë, më duket se ai është kali im, që kërkon të më marrë".
"Mjaft, Helenë. Ky kalë nuk do të lëvizë kurrë asnjë hap. Do të kalbet e do të rrënohet në atë vend ku u ngrit. Sepse ai është një kalë prej druri dhe një kalë prej druri nuk mund të lëvizë kurrë vetë".
"Mund ta tërheqin", tha ajo.
"Ky rrezik ishte në fillim, atëherë kur njerëzit mund të gënjeheshin, të tërhiqeshin nga pamja e tij. Por kjo tashmë kaloi."
"Por ndoshta do të vijnë të tjerë njerëz, një tjetër brez që do t'i pëlqejë ta tërheqin kalin në qytet. Ç'do të ndodhë atëherë?". " Çdo brez përgjigjet kryesisht për fatin e tij dhe pastaj të pasardhësve të tij.
"Kurse ne... Oh, një piesë e jetës sonë do të kalojë me të, për të mos thënë e gjitha. Sa keq që ai u shfaq tamam tani, në kohën e njohjes sonë".
"Helenë, unë ta kam thënë... Kali do të kalbet aty në fushë".
"Po në qoftë se kjo vazhdon gjatë? Në qoftë se ai, me kalimin e viteve, bëhet pjesë e pandarë e horizontit, aq sa të vijë një ditë e ne të mos e kuptojmë dot horizontin pa të? Ai do t'i shtypte e do t'i bënte petë shpirtrat tanë".
"Ai do të rrënohet pa arritur ajo ditë".
"Do të rrënohet... Por kur do të ndodhë kjo?
Mos do të thuash pas tri-katër dekadash, atëherë kur ne do të jemi plakur dhe kohën më të bukur të jetës ta kemi kaluar nën terrorizimin e këtij përbindëshi? Sa keq që ai u shfaq pikërisht tani"
"Ndoshta po të mos qe shfaqur ai, ne të dy nuk do të ishim njohur".
Ajo ktheu kokën, duke kërkuar sytë e tij
"A s'kam të drejtë?", tha ai.
Ajo i vuri kokën në sup. Frymëmarrja e saj ishte e qetë. Herë-herë atij i dukej se brenda saj mezi ndihej një frymëmarrje tjetër, më e largët.
Befas ajo ktheu fytyrën nga ai. Sytë e saj duhej të ishin fare pranë, pothuajse ngjitur me sytë e tij si për ta kaluar pa humbje gjithçka.
"E sikur e gjithë kjo të mos jetë e vërtetë?" tha me zë të akullt.
" Çfarë? ç'gjë të mos jetë e vërtetë?", pyeti Genti.
"Gjithçka që na rrethon: Kali i Drunjtë, acarimi, rreziku. Sikur të gjitha këto të jenë të shpikura?"
"Të shpikura nga kush?", pyeti ai me zë të butë.
"Nuk e di", u përgjigj ajo nervoze. "Nuk e di as vetë. Ndoshta po flas marrëzira".
Ai ia lëmoi flokët qetësisht, duke u përpjekur t'ia mbështesë kokën te supi i tij.
"Ti më ke thënë se të vjetrit dyshonin shpesh për pamjet që kishin përpara. Madje, e mbaj mend, më ke treguar se qe dyshuar pikërisht edhe për Helenën".
"Ah, po. Ka një motiv të tillë të poetit të vjetër: që në Trojë s'kishte mbërritur Helena, por shëmbëlltyra e saj".
"Pikërisht".
"Por kjo mund të shpjegohet njëfarësoj", vazhdoi ai. "Grekët e kishin kërkuar të ikurën disa herë, përpara se Paridi të mbërrinte bashkë me të në Trojë. Ngaqë kishte frikë nga i ati mbret, për proçkën që kishte bërë, Paridi qe vërtitur një kohë të gjatë andej-këndej me Helenën". - Ndërsa fliste, atij iu kujtuan dy ditët e tyre në hotelin e trishtë provincial, në kohën që babai i Gentit kishte marrë ndërkaq telegramin e parë kërcënues. - "Ishte e kuptueshme që të dërguarve grekë, të cilët kërkonin kthimin e mbretëreshës së ikur, trojanët t'u përgjigjeshin madje, tepër sinqerisht: A jeni në vete, apo shikoni ëndrra me sy hapur?! Nuk ka mbërritur asnjë Helenë këtu, veç në ka ardhur hija e saj."
Ajo qeshi.
"Nuk m'i ke thënë ndonjëherë këto hollësi. E pastaj?"
"Pastai Helena mbërriti vërtet. Por thashethemet për të, qënë përhapur ndërkaq kaq shumë (në mejhane trojanët e thjeshtë shumë herë do të kenë folur me njëri-tjetrin. More, flitet se princi ynë ka rrëmbyer një mbretëreshë greke, të jetë e vërtetë thua? Profka, do të jetë përgjigjur tjetri, shpifje dashakeqëse nga ata që duan të hedhin baltë kundër shtetit!), pra kjo bisedë ishte bërë kaq shumë, saqë edhe kur Helena erdhi vërtet, diçka nga shija e mëparshme mbeti".
"Zbavitëse", tha ajo. Pastaj psherëtiu. "Në gjithë ngjarjet e vjetra ka gjithmonë një anë të këndshme. Veç kur dëgjoj për Kalin prej Druri, unë ngrij e gjitha. Atje mbaron çdo dritë dhe nis tmerri. Ndërsa ti fllsje pak më parë, unë mendoja: nga ç'zona të pashpresa kishte dalë vallë ai kali i zi?"
Ai vazhdonte t'i përkëdhelte flokët, kurse në sy rrekej të gjente njollën e errët në horizont.
Përse i le gërtnadhat e Lionit, ç'kërkon që midis kohërave të tjera endesh si sonambul? S'të mjaftuan zjarret, tempujt, klithmat e Trojës?
Përbindësh! Me mish qytetesh u mësove.
I kishte lexuar gjëkundi këto vargje apo ato ishin krijuar vetvetiu në ndërgjegjen e tij, si shtresa e myshkut në faqen e një muri?
"Jo, Helenë, tha ai. Nga asnjë mit dhe nga asnjë gropë kohërash nuk doli ky kalë. Ai u poll në kohën tonë, vetëm formën e huajti andej, sepse format janë zakonisht ato që merren hua".
"U bë shumë vonë", tha ajo.
- U bë vonë, - tha Lena. - Rojtari i konviktit përsëri do të bëjë fjalë. Eja të ikim.
U ngritën nga stoli, dolën gjer te xhadeja dhe ecën të përqafuar. Tani i kishin kthyer shpinën fushës dhe hijet e tyre të sajuara nga hëna zgjateshin e lodronin tutje në asfaltin e zi, sikur të mos kishin asnjë lidhje me ta.
Kur hynë në qytet, rrugët ishin fare të boshatisura. Një polic, mbështjellë me mushama të zezë, pinte cigare përpara portës së një arnbasade. Diku thellë, nga ca rrugë anësore, dëgjoheshin zëra.
- Po dalin fshesaxhlnjtë, - tha ai. - Me siguri është mesnatë.
Më tutje, një grup i vogël njerëzish, që ndoshta ktheheshin nga ndonjë darkë, po ndaheshin me njëri-tjetrin gëzueshëm. Qysh tani Gent Ruvina po mendonte frazat e para të kapitullit të ri të librit, dhe të giitha ato, kushedi pse, ndoshta për arsye të zërave të fshesaxhjnjve apo darkëtarëve që po ndaheshin, kishin brenda tyre fjalë të tílla si "Natën e mirë" ose "Mirëmbrëma", apo formula përshëndetjeje të ngjashme.
