Pronat Strasburgu Deri ne qershor paguani 37 mln euro!

Brenda katër muajve të ardhshëm,  qeveria shqiptare  duhet të paguajë 37 milionë  euro, për zbatimin e  vendimeve të Gjykatës së  Strasburgut, e cila u ka dhënë të drejtën  pronarëve që nuk u është kthyer  dhe as kompensuar prona.

Gjykata e  të Drejtave të Njeriut në Strasburg i  kujton qeverisë së ka vetëm pesë ditë  kohë për të informuar rreth zgjidhjes  së çështjes së 60 pronarëve shqiptarë  që kanë proces gjyqësor kundër qeverisë  shqiptare në Strasburg. Pranë  kësaj gjykate janë depozituar kërkesat  e 413 pronarëve shqiptarë. 

Reagojnë pronarët

Agim Toro, sekretar i shoqatës ”Pronësi  me Drejtësi” thotë se, sipas të dhënave  zyrtare, janë 413 dosje të pronarëve  shqiptarë që janë pranuar për  t’u shqyrtuar nga Gjykata e Strasburgut.  Në ditët e para të Marsit një delegacion  nga Këshilli i Evropës do të  vijë në Shqipëri për të parë zbatimin e  vendimeve nga qeveria për çështjet e  përfunduara. “Për 8 çështje të fituara  nga pronarët e Shqipërisë në Gjykatën  e Strasburgut, qeveria duhet t’i kompensojë  ata me 37 milionë Euro.

Për  çështjet e tjera Gjykata i ka kërkuar qeverisë  që të gjejë një zgjidhje paqësore,  me mirëkuptim, të pranuar nga pronarët  që Strasburgu të mos dalë me një  vendim përfundimtar për kompensim  financiar. Çështjet e fituara deri tani në  Gjykatën e Strasburgut nga pronarët e  Shqipërisë, të cilëve u është shkelur e  drejta themelore e pronës, mund të kenë  një kosto financiare prej 150 milionë  Euro. Deri në qershor të këtij viti, kjo  Gjykatë do të shqyrtojë “en block” 60  dosje”, thotë, Agim Toro.

“Në çështjen  e kthimit të pronës është shkelur rëndë  Kushtetuta e Shqipërisë, ku ka një nen  që thotë, se ‘prona trashëgohet, blihet  ose është e dhuruar’. Pasuritë e paluajtshme          të pronarëve në këto 2 vite nuk u  kthyen dhe janë në duart e atyre që nuk  plotësojnë këtë nen të Kushtetutës”,  deklaron Toro.

 Procesi

Gjykata Evropiane e të Drejtave të  Njeriut i ka vënë Qeverisë shqiptare  një kufi kohor deri më 5 mars të këtij  viti, për të informuar rreth zgjidhjes me  mirëkuptim të çështjes së 60 pronarëve  shqiptarë, të cilët i kanë kërkuar  nga gjykata ndërkombëtare të vendosë  kthimin apo kompensimin e pronave të  tyre nga shteti ynë, çka shoqërohet zakonisht  edhe me penalizime të mundshme  ndaj këtij këtij të fundit. Strasburgu  i bën këta me dije, gjithashtu, si  duhet të veprojnë nëse qeveria nuk bën  përpjekje të efektshme për të gjetur  rrugët e mirëkuptimit. Po qe se palët  nuk bien dakord, qeverisë i është përcaktuar  një afat tjetër i shkurtër për  të paraqitur vërejtjet e saj, të cilat do  t’u dërgohen sa për informacion pronarëve.

Gjykata njofton pronarët se në  çdo rast do të kenë mundësinë që të  bëjnë brenda gjashtë javëve të paraqesin  vërejtjet e tyre për qëndrimin e qeverisë.  Përndryshe, shkeljen e këtij afati,      Gjykata Evropiane paralajmëron që do  ta nënkuptonte si shprehje të humbjes  së interesit të pronarëve për të ndjekur  aplikimin dhe, për rrjedhojë, vendos për  të hequr çështjen e tyre nga kalendari  i gjykimeve në Strasburg. Vendosjen  e këtyre afateve e konfirmoi edhe një  Delegacion i Këshillit të Evropës, i cili  vizitoi së fundmi Tiranën, duke zhvilluar  edhe një takim pune me përfaqësues  të Agjencisë shqiptare të Kthimit dhe  Kompensimit të Pronave, në kuadër të  shkëmbimit të ideve për ecurinë dhe  përmirësimin e këtij procesi të zvarritur  prej vitesh, si edhe për zbatimin e  detyrave të lëna në Vendimin pilot të  Gjykatës së Strasburgut, përmbajtjes  së të cilit i korrespondon edhe letra që  përmendëm më sipër.

Kjo kujtesë që  bëhet në këto radhë, ndoshta është e  vlefshme edhe në kuadër të një procesi  të shpejtë drejt marrjes nga Shqipëria  të statusit zyrtar të Shtetit kandidat  për anëtarësimin në Bashkimin Evropian.  Të mos harrojmë, gjithashtu, se  një nga 12 objektivat që Brukseli i ka  vënë për këtë qëllim Tiranës zyrtare ka  qenë dhe mbetet zgjidhja e çështjes  së pronës. Ky objektiv, që qeverisja e  mëparshme, jo vetëm nuk e arriti, por  edhe e komplikoi gjithnjë e më shumë  me zvarritje të diktuara nga korrupsioni  masiv, nuk i ndahet qeverisjes së  re, aktuale, për të treguar brenda një  kohe të shkurtër vullnetin politik të saj  dhe për të shtruar teknikisht trasetë e  përparimit në këtë drejtim.     

Paralajmërimi  i gjykatës 

Gjykata Evropiane e të  Drejtave të Njeriut i ka  dërguar ditët e fundit një  letër qeverisë dhe për dijeni  Shoqatave të Pronarëve, ku  i kërkon të gjendet zgjidhje për  kërkesat e tyre. Kjo më poshtë  është një pjesë e tekstit: “Duke  u bazuar në dispozitat e Konventës  Evropiane të të Drejtave  dhe Lirive Themelore të Njeriut  dhe duke i vështruar ato në  mënyrë krijuese, sipas kohës së  kaluar që nga miratimi dhe ratifikimi i tyre prej Shteteve Palë,  gjithmonë me vendimet e saj  e ka cilësuar ligjshmërinë thelbësore  të të drejtave themelore  të të cilat janë të pacenueshme,  si të paravlerëshme ndaj ligjshmërisë  formale. Prandaj, edhe  në rastet e mëparshme, pra të  20 pronarëve nga Shqipëria, që  ankoheshin ndaj shtetit të tyre,  për moskthim të pronave të veta,  apo moskompensim të atyre të  shpronësuara gjatë viteve, Gjykata  ka penalizuar shtetin shqiptar  në disa milionë euro.

Derisa u penalizua  edhe qeveria shqiptare  nga populli i saj me rrëzim prej pushtetit në zgjedhjet e përgjithshme  të vitit të kaluar, sepse një  nga shkaqet kryesore të korrupsionit  të saj kishte të bënte direkt  me mosnjohjen, harrimin  dhe përbuzjen e të drejtave të  njeriut, pra edhe asaj për kthimin  dhe kompensimin e pronës. Si  rezultat i këtij korrupsioni masiv  të qeverisjes së mëparshme, në  bazë të informacionit zyrtar që  jep Agjencia në Tiranë e Kthimit  dhe Kompensimit të Pronave,  mësohet se ndodhen ende të  pashqyrtuara 7300 dosje dhe  se po të vazhdohet me këto ritme  llogaritet që kompensimi i  pronave të pakthyera të kryhet  përgjatë 151 viteve.

Kjo situatë  në rendin juridik të shtetit  shqiptar, i cili ka pranuar që më  1996 të bëhet Palë e Konventës  Evropiane të të Drejtave dhe Lirive  Themelore të Njeriut, nuk e shmang  Gjykatën e Strasburgut – organ  i kësaj Konvente – të kërkojë  me vendimet e saj zhdëmtimin  e pronarëve edhe nga Shqipëria. Është shumë i rëndësishëm  angazhimi i Qeverisë shqiptare  për të “folur” nëpërmjet gjuhës  së mirëkuptimit me pronarët –  nënshtetas të saj, që pasi kanë  shterur të gjitha kushtet dhe  rrugët e brendshme, pa gjetur  zgjidhje të çështjes së tyre, më  së fundi janë ankuar në Gjykatën  Evropiane”.