Nëse kërkoje të tërhiqje një libër të vjetër në Bibliotekën Kombëtare, sidomos ata ta klasifikuar si antikuare, dorëshkrime, por dhe harta të ndryshme, gjithmonë përgjigjja plot mirësjellje përtej banakut do të ishte: “Jo, nuk mundesh, sepse është vetëm një kopje”. Por tashmë me dixhitalizimin e tyre koleksionet e rralla që mban të “fshehura” Biblioteka Kombëtare do të mund të shfrytëzohen nga të gjithë. Mjafton të hapësh faqen zyrtare të Bibliotekës Kombëtare dhe të klikosh aty ku shkruhet “katalogët e dixhitalizuar” përpara të shfaqen të gjithë skedarët e dixhitalizuar.
Ata përmbajnë vlerat e rralla të Bibliotekës Kombëtare, si: dorëshkrime, antikuarë, harta dhe libra të fondit albano-balkanologjik. Skedat janë të renditura në skedarë alfabetik dhe sistematik dhe mund të shfletohen sipas një renditjeje që të paraqitet në faqe. Skedarët e dixhitalizuar plotësojnë katalogët online të Bibliotekës Kombëtare dhe përmbajnë informacionin për botimet të cilat nuk mund t’i tërheqësh dorazi.
Skedari i dixhitalizuar i dorëshkrimeve përfshin 1250 vepra në dorëshkrim kryesisht në gjuhët orientale (arabisht, osmanisht dhe persisht), shumica e të cilave janë kopjuar nga kaligrafë të specializuar nga Shkodra, Berati, Elbasani, Tirana etj. Një pjesë e tyre përmbajnë zbukurime me ar si dhe vulën e Mustafa Pashë Bushatlliut. Për vlerat e tyre dallohen edhe dorëshkrimet shqip me alfabet arab, si dhe dorëshkrimi i Kostandin Beratit me pjesë këndimi, poezi fetare dhe dy fjalorë greqisht-shqip. Veprat kanë përmbajtje fetare, historike, gjuhësore, letrare etj. Një vlerë të veçantë kanë “munsheatët” ose krestomacitë dokumentare (përmbledhje letrash private dhe shkresash zyrtare).
Në këtë skedar përfshihen edhe një pjesë e vogël dorëshkrimesh në gjuhët perëndimore, si “Albania Notizbücher” në 6 vëllime e albanologut Franz Nopcsa, dhe dorëshkrimi në greqisht për Shën Nikodhimin nga Berati. Skedari i dixhitalizuar i antikuarit përmban vepra të rralla të botuara në shekujt XV-XVIII, midis të cilave edhe veprat e para në gjuhën shqipe në origjinal si dhe veprat në latinisht e italisht të humanistëve shqiptarë Marin Barleti, Marin Beçikemi e Dhimitër Frangu.
Përfshihen gjithashtu edhe botimet e Voskopojës të shek. XVII-XVIII si dhe shtatë ikunabula, njëra prej të cilave me titull “Epistolae de Conventu Mantvano” (Letra për Kuvendin e Mantovës) e Papa Piut II, shtypur në Milano më 1473, është libri më i vjetër në fondin e antikuarit.
Në këtë katalog përshkruhen rreth 2000 vepra. Skedari i hartave përmban 52 harta të shekullit XVI-XVIII të hartografëve të njohur si Mercator, Gastaldo, Cantelli, Coronelli, Sanson, Ortellio, Konard etj., të cilat janë burim për studimin e historisë, etnologjisë dhe gjuhësisë shqiptare dhe asaj ballkanike. Skedari i fondit të albano-balkanologjisë përmban vepra në shqip dhe në gjuhë te huaja që trajtojnë probleme shqiptare dhe ballkanike.
Ato u përkasin viteve 1800 dhe në vijim. Ndërkohë që skedari i periodikëve të vjetër përmban gjithë kolanën e perdiodikëve“Në kuptimin shkencor kjo është ruajtja më e mirë duke i dixhitalizuar. Janë disa nga kategoritë që Bibliotekës i duhet që t’i ruajë. Paraardhësit tanë i kanë ruajtur dhe ne kemi detyrën t’i ruajmë dhe në mënyrën bashkëkohore, elektronike”, tha Drejtori i Bibliotekës Kombëtare, Aurel Plasari, dje teksa prezantonte këtë projekt ambicioz që ka kushtuar 60 mijë euro. Ky projekt është mbështetur nga Agjencia Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim. Kjo e fundit është një nga partnerët kryesorë të Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve në disa projekte që lidhen me trashëgiminë tonë.
Ata përmbajnë vlerat e rralla të Bibliotekës Kombëtare, si: dorëshkrime, antikuarë, harta dhe libra të fondit albano-balkanologjik. Skedat janë të renditura në skedarë alfabetik dhe sistematik dhe mund të shfletohen sipas një renditjeje që të paraqitet në faqe. Skedarët e dixhitalizuar plotësojnë katalogët online të Bibliotekës Kombëtare dhe përmbajnë informacionin për botimet të cilat nuk mund t’i tërheqësh dorazi.
Skedari i dixhitalizuar i dorëshkrimeve përfshin 1250 vepra në dorëshkrim kryesisht në gjuhët orientale (arabisht, osmanisht dhe persisht), shumica e të cilave janë kopjuar nga kaligrafë të specializuar nga Shkodra, Berati, Elbasani, Tirana etj. Një pjesë e tyre përmbajnë zbukurime me ar si dhe vulën e Mustafa Pashë Bushatlliut. Për vlerat e tyre dallohen edhe dorëshkrimet shqip me alfabet arab, si dhe dorëshkrimi i Kostandin Beratit me pjesë këndimi, poezi fetare dhe dy fjalorë greqisht-shqip. Veprat kanë përmbajtje fetare, historike, gjuhësore, letrare etj. Një vlerë të veçantë kanë “munsheatët” ose krestomacitë dokumentare (përmbledhje letrash private dhe shkresash zyrtare).
Në këtë skedar përfshihen edhe një pjesë e vogël dorëshkrimesh në gjuhët perëndimore, si “Albania Notizbücher” në 6 vëllime e albanologut Franz Nopcsa, dhe dorëshkrimi në greqisht për Shën Nikodhimin nga Berati. Skedari i dixhitalizuar i antikuarit përmban vepra të rralla të botuara në shekujt XV-XVIII, midis të cilave edhe veprat e para në gjuhën shqipe në origjinal si dhe veprat në latinisht e italisht të humanistëve shqiptarë Marin Barleti, Marin Beçikemi e Dhimitër Frangu.
Përfshihen gjithashtu edhe botimet e Voskopojës të shek. XVII-XVIII si dhe shtatë ikunabula, njëra prej të cilave me titull “Epistolae de Conventu Mantvano” (Letra për Kuvendin e Mantovës) e Papa Piut II, shtypur në Milano më 1473, është libri më i vjetër në fondin e antikuarit.
Në këtë katalog përshkruhen rreth 2000 vepra. Skedari i hartave përmban 52 harta të shekullit XVI-XVIII të hartografëve të njohur si Mercator, Gastaldo, Cantelli, Coronelli, Sanson, Ortellio, Konard etj., të cilat janë burim për studimin e historisë, etnologjisë dhe gjuhësisë shqiptare dhe asaj ballkanike. Skedari i fondit të albano-balkanologjisë përmban vepra në shqip dhe në gjuhë te huaja që trajtojnë probleme shqiptare dhe ballkanike.
Ato u përkasin viteve 1800 dhe në vijim. Ndërkohë që skedari i periodikëve të vjetër përmban gjithë kolanën e perdiodikëve“Në kuptimin shkencor kjo është ruajtja më e mirë duke i dixhitalizuar. Janë disa nga kategoritë që Bibliotekës i duhet që t’i ruajë. Paraardhësit tanë i kanë ruajtur dhe ne kemi detyrën t’i ruajmë dhe në mënyrën bashkëkohore, elektronike”, tha Drejtori i Bibliotekës Kombëtare, Aurel Plasari, dje teksa prezantonte këtë projekt ambicioz që ka kushtuar 60 mijë euro. Ky projekt është mbështetur nga Agjencia Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim. Kjo e fundit është një nga partnerët kryesorë të Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve në disa projekte që lidhen me trashëgiminë tonë.
