18 Shtator 2024

Të paktën njëmbëdhjetë persona vdiqën sot në Liban dhe rreth 4000 persona u plagosën, nga të cilët raportohet se 400 prej tyre janë në gjendje kritike, pas shpërthimeve të pajisjeve të komunikimit të  përdorura nga Hezbollahu.

Hezbollahu akuzoi Izraelin se ishte i vetmi përgjegjës për shpërthimin e njëkohshëm të sirenave dhe siguroi se do të merrte dënimin e drejtë pas këtij sulmi kriminal.

Mes viktimave janë dy luftëtarë të lëvizjes pro-iraniane dhe një vajzë 16-vjeçare. Dy burime sigurie thanë se njëri nga militantët e vrarë ishte djali i një ligjvënësi të Hezbollahut.

Nga ana e tij, kryeministri i Libanit, Najib Mikati, fajësoi Izraelin për serinë e shpërthimeve në vend, të cilat i cilësoi si kriminale. Sipas tij, kjo është një shkelje flagrante e sovranitetit libanez.

Mikati foli për një akt kriminal dhe i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar të marrë përgjegjësitë e tij dhe të ushtrojë presion për të detyruar Izraelin të ndalojë agresionin dhe kërcënimet e tij dhe të zbatojë rezolutat ndërkombëtare.

Shpërthime të ngjashme që plagosën disa të tjerë ndodhën pas incidentit fillestar në Bejrut në zona të tjera në Libanin jugor, sipas burimeve të sigurisë të cituara nga Reuters dhe mediat arabe. Si Al-Arabiya dhe Al-Jazeera raportuan se shpërthimet ndodhën në malin e Libanit dhe në pjesën jugore të vendit, ndërsa banorët thanë se ato zgjatën rreth gjysmë ore.

Në Siri, 14 anëtarë të Hezbollahut u plagosën gjithashtu kur sirenat e tyre shpërthyen, tha Observatori Sirian për të Drejtat e Njeriut.

Skenarët që po shqyrtohen

Me Izraelin që deri tani nuk ka bërë një koment zyrtar, analistët po përpiqen të shqyrtojnë mënyrat se si u krye ky sulm i paprecedentë.

Shumë përmendin një lloj hakerimi si shkakun e shpërthimeve që shkaktuan mbinxehjen e baterive të sinjalizuesit, duke çuar në shpërthimin e pajisjeve. Në veçanti, një burim i afërt me Hezbollahun tha në kushte anonimiteti se shkaku i shpërthimeve ka të ngjarë të ishin bateritë e litiumit që fuqizojnë sinjalizuesit.

Bateritë litium-jon përdoren zakonisht në elektronikën e konsumit, ato mund të mbinxehen dhe të marrin flakë, madje edhe të shpërthejnë në disa raste. Kjo është për shkak të një fenomeni të quajtur termik i larguar, një reaksion zinxhir kimik që ndodh kur bateria i nënshtrohet një ndryshimi të shpejtë të temperaturës.

Ende nuk ka konfirmim zyrtar për atë që shkaktoi shpërthimin e njëkohshëm të tyre, megjithatë, burime ushtarake libaneze thanë se pajisjet u shpërthyen si pjesë e një sulmi izraelit. Është e mundur që forcat izraelite ose ndonjë agjent tjetër mund të kenë ngacmuar këto pajisje dhe të kenë mbingarkuar baterinë nga distanca, duke shkaktuar një arratisje termike.

Në të njëjtën kohë, korrespondenti kibernetik i BBC-së, Joe Tindy, raporton se është e mundur që skenari të përfshijë sabotim të zinxhirit të furnizimit të buzzers. Kjo do të thotë, disa faktorë i kanë ndryshuar sinjalizuesit gjatë prodhimit ose transportit të tyre.

Nëse do të ishte vërtet një sulm i zinxhirit të furnizimit, do të duhej të kishte qenë një operacion i madh për të hapur sinjalizuesit dhe për t’i ngacmuar në mënyrë të fshehtë ata.

Ndërkohë, një ish-ekspert ushtarak britanik i municioneve, i cili kërkoi të mos përmendet, tha për BBC se pajisjet mund të përmbajnë 10 deri në 20 gram eksploziv brenda një komponenti elektronik të rremë.

Analisti ushtarak Elaya Manier theksoi për Al Jazeera se Hezbollahu mbështetet shumë në sinjalizues për të parandaluar Izraelin të përgjojë komunikimet. Ai spekulon se pajisjet duhet të jenë hakuar para se t’u shpërndaheshin anëtarëve të Hezbollahut. “Ky nuk është një sistem i ri. Ai është përdorur në të kaluarën, kështu që në këtë rast ka pasur përfshirje të një pale të tretë për të lejuar aksesin për të aktivizuar nga distanca detonatorët”, tha ai.

Nga Gazeta Panorama