A e dini se … Pune e veprime qe ndaloheshin gjate Epidemive …

17 mars 2020

Ne periudha epidemish ne traditen e popullit tone ndaloheshin disa lloje punesh.
Kur shfaqej “Kolli i Mire”, “Fruthi”, “Shytat”, “Lija e Bardhe” etj, ju ndalohej grave (dhe vajzave) te punonin ne Veke (avlemend), Ju ndalohej te punonin me Shtiza (te thurnin) corape, triko, ndalohej tjerrja e fillit me furke, etj, Ju ndalohej te qendisnin dhe te benin tantelle.
Te gjiha keto pune qe permendem kerkonin qe ajo qe punonte, te rrinte me ore te tera me keto objekte te punes, prandaj ndaloheshin, se mundet te beheshin vatra infeksioni dhe perhapje.
Festat me miqesi ndaloheshin, Jo nga mikpritesit, por ata qe shkonin per feste e ndalonin kete rrugetim e pjesmarrje ne ceremoni.
Bijat nuk vinin ne familjen prinderore.

Ne jete Shqiptari kishte tre momente qe e shoqeronin dhe percaktonin Jetesen: Lindja, Martesa (dasma) dhe Vdekja. Kur merrini vesh se ka lind nje femije, gjithsekuh prektet nje gur duke i uruar jete, me gurin i uronin force nga guri, pra nga toka.
Tradita dhe gojdhanat ruajne kujtime, se kur dikush vdiste ne kohe epidemishe, ceremonia e varrimit bahej nga ata njerez qe ishin te semure (te prekur-thote goja e popullit).
Lindja dhe vdekja nuk ishin ne mundesine e ndalimit (ndalesat), por Dasma, Gjalle a Vdekur do bahej ne Diten e Caktuar. Martesen nuk mundet me e nadalu kerrkush, dhe nuk diskutohej. .Dhe te pakten, minimumi, patjeter duhej te shkonin me marre nusen jo ma pak se tre krushq.
Populli thote : -“Djepat nuk do ti lame thate”. Pra per Udhen e Jetes nuk mundet te vihet ndalese.

Gjithashtu ne periudhe te ketyre semundjeve infektive, ndalohej perzgjedhja e Fares (per gjithe bimet) per te mbjellat.
Edhe pasi semundja kishte ikur, periudha e “Ndaleses” duhej te plotesohej 5 jave.
Te Paret tone e dinin qe keto epidemi ishin semundje (dergje) e gjalle. I quanin “te Bardha” me i marre me te mire.
Ka edhe disa ndalesa te tjera, por qe une ne rinine time nuk i paskam shenuar.

Huazuar nga FB: Jaho Brahaj