6 Dhjetor 2024

Hapja e një vrime tejpërtej Tokës duket një ide aventureske, por është e pamundur për shkak të strukturës së planetit dhe sfidave fizike të mëdha që përfshin. Toka përbëhet nga tri shtresa kryesore: korja, manteli dhe bërthama.

Korja është një shtresë e hollë shkëmbore, e ngjashme në përpjesëtim me lëkurën e një molle. Nën të ndodhet manteli, një shtresë e trashë shkëmbinjsh të rëndë dhe që lëvizin ngadalë.

Në qendër të Tokës gjendet bërthama, e përbërë nga metal jashtëzakonisht i nxehtë, me temperatura që arrijnë deri në 5200°C.

Nëse dikush do të përpiqej të gërmonte tejpërtej Tokës, vrima do të duhej të ishte tri herë më e gjerë se diametri i planetit për të shmangur shembjen e mureve nën presionin e madh të shkëmbinjve përreth. Për krahasim, Miniera e Bingham Canyonnë Utah, gropa më e thellë e hapur në botë, është 1.2 kilometra e thellë dhe më shumë se tri herë më e gjerë. Pavarësisht kësaj, ajo pësoi rrëshqitje masive në vitin 2013, duke treguar se edhe gropat e menaxhuara me kujdes janë të prirura për t’u shembur. Gërmimi tejpërtej Tokës do të kërkonte një vrimë aq të gjerë sa të ndryshonte formën e planetit, duke e bërë këtë një detyrë të pamundur.

Shpimi është një alternativë më praktike, megjithëse ende e kufizuar. Kompanitë e energjisë shpesh shpojnë deri në 5 kilometra për të nxjerrë naftë dhe gaz. Vrima super e thellë Kola në Rusi, vrima më e thellë e shpuar, arrin 12.2 kilometra në koren e Tokës. Megjithatë, ajo duhej të braktisej për shkak të temperaturave ekstreme që shkaktuan dështime të pajisjeve dhe kostove të larta.

Ndërsa shpimi zbret, pesha e tubave të shpimit bëhet një sfidë e madhe. Muret e vrimës janë gjithashtu nën presion të madh, duke rritur gjasat e shembjes. Për më tepër, magma, gazrat dhe metali i lëngshëm në thellësi të Tokës mund të shpërthejnë përmes vrimës, duke paraqitur rreziqe të mëtejshme.

Teknologjia aktuale nuk është mjaftueshëm e avancuar për të shpuar përmes mantelit dhe bërthamës së Tokës. Megjithëse e pamundur, projekte si Vrima Kola dhe Miniera BinghamCanyon tregojnë zgjuarsinë njerëzore në eksplorimin e thellësive të Tokës, megjithëse një udhëtim në anën tjetër mbetet një ëndërr përtej mundësive tona.