21 Qershor 2023

Akullnajat në Hindu Kush të Himalajeve të Azisë po shkrihen me ritme të paprecedentë dhe mund të humbasin deri në 75 për qind të vëllimit të tyre deri në fund të shekullit. Ky është alarmi që japin shkencëtarët, ndërsa paralajmërojnë përmbytje rrezikshme dhe mungesë uji për gati 2 miliardë njerëz që jetojnë në rrjedhën e poshtme të lumenjve që burojnë në rajonin malor.

Raporti nga Qendra Ndërkombëtare për Zhvillimin e Integruar Malor (ICIMOD) me bazë në Katmandu të martën paralajmëroi se përmbytjet dhe ortekët do të rriteshin më shumë në vitet e ardhshme nëse gazrat serrë nuk reduktohen ndjeshëm. Ai tha se disponueshmëria e ujit të freskët do të ndikohej gjithashtu për 240 milionë njerëz që jetojnë në rajonin e Himalajeve, si dhe 1.65 miliardë të tjerë që jetojnë në rrjedhën e poshtme të 12 lumenjve që burojnë nga malet.

“Njerëzit që jetojnë në këto male që nuk kanë kontribuar pothuajse asgjë në ngrohjen globale janë në rrezik të lartë për shkak të ndryshimeve klimatike”, ka thënë Amina Maharjan, një specialiste e migracionit dhe një nga autorët e raportit. El Nino është kthyer dhe ka sjellë me vete kërcënimin për ciklone më të shpeshta, reshje, përmbytje, si dhe rritje të temperaturave në të gjithë globin

Raporte të ndryshme të mëparshme kanë zbuluar se kriosfera – rajonet në Tokë të mbuluara nga bora dhe akulli – janë ndër më të prekurat nga ndryshimet klimatike. Hulumtimet e fundit zbuluan se akullnajat e malit Everest, për shembull, kanë humbur 2000 vjet akull në vetëm 30 vitet e fundit. Raporti zbuloi se akullnajat e Himalajeve u zhdukën 65 për qind më shpejt që nga viti 2010 sesa në dekadën e mëparshme dhe tha se ndryshimet në akullnajat, borën dhe ngricat e përhershme të rajonit të nxitura nga ngrohja globale ishin “të pashembullta dhe kryesisht të pakthyeshme”.

Në 1.5 gradë Celsius ose 2 gradë Celsius të ngrohjes mbi temperaturat paraindustriale, akullnajat në të gjithë rajonin do të humbasin 30 për qind deri në 50 për qind të vëllimit të tyre deri në vitin 2100, ka thënë raporti.
Por se ku do të shkrihen më shumë akullnajat varet nga vendndodhja. Në 3 gradë Celsius të ngrohjes – atë që bota është afërsisht në rrugën e duhur sipas politikave aktuale të klimës – akullnajat në Himalajet Lindore, që përfshin Nepalin dhe Butanin, do të humbasin deri në 75 për qind të akullit të tyre. Në 4 gradë Celsius të ngrohjes, kjo rritet në 80 për qind. “Ne po humbasim akullnajat dhe po i humbim ato në 100 vjet”, paralajmëron Philippus Wester, një shkencëtar mjedisor dhe bashkëpunëtor i ICIMOD, i cili ishte autori kryesor i raportit.