6 Dhjetor 2023

Sulmet e përsëritura ajrore të Izraelit në Gazë kanë shkatërruar më shumë se 100 monumente kulturore dhe vende historike sipas një raporti paraprak nga OJQ-ja katalonjase “Heritage for Peace”

Sulmet ajrore, të cilat ndodhën pas sulmit të Hamasit të 7 tetorit që vrau 1.400 izraelitë dhe përfshiu marrjen e 240 pengjeve, kanë “shkatërruar ose dëmtuar” afërsisht 45 për qind të banesave në Gazë, duke çuar në atë që Kombet e Bashkuara e kanë quajtur një “katastrofë humanitare”.

Vendet historike, fetare, muzetë dhe vendet arkeologjike janë shkatërruar, thotë raporti, duke vënë në dukje se Gaza ka qenë një qendër kulturore për çdo qytetërim që ka pushtuar rajonin, nga Egjipti në fillim të shekullit 15 para erës sonë te grekët nën Aleksandrin e Madh, në Perandorinë Romake dhe Bizantine.

Ka pasur raporte të kishave dhe xhamive të shquara shekullore që kanë rënë viktimë e fushatës së bombardimeve, duke përfshirë Xhaminë Omari në Jabaliya në Gazën Veriore; Kisha e Shën Porfirit, e cila mendohet të jetë kisha e tretë më e vjetër në botë; dhe xhamitë e Ibn Uthmanit dhe Sayed Hashem.

“Raporti tregon rëndësinë e trashëgimisë së Gazës”, ka thënë Isber Sabrine, një arkeologe siriane dhe presidente e “Heritage for Peace”. “Është një zonë e vogël, por me shumë trashëgimi.”

Sipas Ministrisë palestineze të Turizmit dhe Antikiteteve, aktualisht nuk është e mundur të merret një vlerësim i plotë i vendeve të trashëgimisë të dëmtuara ose të shkatërruara, duke pasur parasysh kushtet në terren. “Ne nuk mund të kërkojmë nga stafi në Gazë të kontrollojë vendet gjatë kësaj kohe”, ka thënë Jehad Yasin, drejtor i muzeve dhe gërmimeve në Ministri.

Fushata ka shkaktuar gjithashtu ndikimin e saj në muzetë në rajon, me dëme të raportuara në Muzeun “Rafah”, i cili postoi video në Facebook, duke treguar se duket se tregonte ndërtesën e tij pjesërisht të shembur. Muzeu kulturor “Al Qarara” dhe muzeu “Deir Al Balah” raportuan gjithashtu për dëme.