18 Korrik 2023

Një nxjerrje masive koronale “kanibale” (CME), e njohur edhe superstuhi diellore, duke përfshirë një “shpërthim të errët” të papritur, është aktualisht në një kurs përplasjeje me Tokën dhe mund të shkaktojë një stuhi të dobët gjeomagnetike në planetin tonë kur të godasë sot (18 korrik) dhe në vijim.

CME-të janë re të mëdha, me lëvizje të shpejtë të plazmës së magnetizuar dhe rrezatimit diellor që herë pas here hidhen në hapësirë ​​së bashku me ndezjet diellore – shpërthime të fuqishme në sipërfaqen e diellit që shkaktohen kur sythe plazme në formë patkoi të vendosura pranë njollave të diellit, këputen në gjysmë si një elastik i tepërt i shtrirë. Nëse CME-të përplasen në Tokë, ato mund të shkaktojnë stuhi gjeomagnetike – shqetësime në fushën magnetike të planetit tonë – që mund të shkaktojnë ndërprerje të pjesshme të radios dhe të prodhojnë shfaqje të gjalla të aurorës shumë më larg se normalja nga polet magnetike të Tokës. Kjo përveç edhe ndikimit tek temperaturat e larta.

Një CME kanibal krijohet kur një CME fillestare pasohet nga një CME e dytë më e shpejtë. Kur CME e dytë kap renë e parë, ajo e rrëmben atë, duke krijuar një valë të vetme, masive plazme.

Më 14 korrik, dielli lëshoi ​​një CME së bashku me një shpërthim të errët – një shpërthim diellor që përmban plazmë jashtëzakonisht të ftohtë që e bën atë të duket si një valë e errët në krahasim me pjesën tjetër të sipërfaqes së zjarrtë të diellit – nga njolla diellore AR3370, një copëz e vogël e errët që deri atëherë kishte kaluar kryesisht pa u vënë re, sipas Spaceweather.com. Më 15 korrik, një CME e dytë, më e shpejtë u lëshua nga njolla diellore shumë më e madhe AR3363.

Një simulim nga Qendra e Parashikimit të Motit Hapësinor të Administratës Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA) tregoi se stuhia e dytë do të arrijë CME-në e parë dhe do të formojë një re kanibaliste, me një gjasë të madhe që ajo të godasë Tokën sot dhe në vijim.

Të dy CME erdhën nga ndezjet diellore të klasës C, niveli i mesëm i fuqisë së shpërthimit diellor. Madhësia dhe shpejtësia e tyre e kombinuar nënkuptojnë se ka të ngjarë të shkaktojnë një shqetësim të nivelit G1 ose G2, dy klasat më të ulëta për një stuhi gjeomagnetike.

CME-të kanibale janë të rralla sepse kërkojnë CME të njëpasnjëshme që janë në linjë të përkryer dhe që udhëtojnë me shpejtësi specifike. Por ka pasur disa në vitet e fundit.

Në nëntor 2021, një CME kanibal u përplas në Tokë, duke shkaktuar një nga stuhitë e para të mëdha gjeomagnetike të ciklit aktual diellor. Dy CME të tjera u përplasën në planetin tonë në 2022, i pari në mars dhe një tjetër në gusht, dhe të dyja shkaktuan stuhi të forta të klasës G3.

CME-të kanibale bëhen më të mundshme gjatë maksimumit diellor, kulmit kaotik të ciklit diellor afërsisht 11-vjeçar të diellit. Gjatë kësaj kohe, numri i njollave dhe ndezjeve diellore rritet ndjeshëm pasi fusha magnetike e diellit bëhet gjithnjë e më e paqëndrueshme.

Shkencëtarët fillimisht parashikuan se maksimumi i ardhshëm diellor do të arrinte në vitin 2025 dhe do të ishte i dobët në krahasim me ciklet e kaluara diellore. Por Live Science kohët e fundit raportoi se kulmi shpërthyes i diellit mund të arrijë më shpejt – dhe të jetë më i fuqishëm – sesa pritej më parë. Fenomenet e çuditshme diellore, të tilla si CME-të kanibale, tregojnë më tej se maksimumi diellor po afrohet me shpejtësi.

Gazeta Dita