Nga ekspozitat kuptojmë se shembujt e lajmeve të rreme dhe dezinformimit nuk janë të sotshme. Këtu mund të shihet një artikull i shtypur që shpjegon se është gjetur një vaksinë për autizmin. Ka edhe një sërë faktesh fiktive që lidhen me personalitetin e princeshës britanike Diana.

Gjithçka në ekspozitë paraqitet në mënyrë interaktive, filmat tregojnë histori të heshtura dhe shembuj të propagandës ndërkombëtare. Vizitori bëhet pjesë e lojës “E vërtetë apo Gënjeshtër”, duke marrë pjesë në eksperimente dhe teste që e ndihmojnë atë të dallojë origjinalet nga falsifikimet. Ka edhe shembuj të mallrave të markave të falsifikuara që i hasur çdo qytetar modern evropian.

Dhe nëse qasja në informacion jo të vërtetë ose mallra me cilësi të ulët mund të shkaktojë dëme afatshkurtra për dikë, atëherë falsifikimi i objekteve të trashëgimisë kulturore dhe historike shkakton dëme të mëdha për shtetin nga i cili e kanë origjinën. Dhe ky nuk është një problem kombëtar, rajonal apo evropian, por një problem global.

Falsifikimi i objekteve me vlera historike dhe kulturore në Bullgari nuk është i sotshëm, por me përparimin e teknologjisë falsifikimet po shumohen, tregtarët po bëhen edhe më të guximshëm.

 “Historia nuk mund të ndërtohet mbi falsifikime, ndikimi i monedhave të lashta të falsifikuara dhe i objekteve të tjera “ndot” shkencën” – thotë Prof. Ilja Prokopov, një ekspert kryesor në mbarë botën në fushën e pasurive të falsifikuara antike dhe mesjetare. Ai ishte ndër pjesëmarrësit në diskutimin e specializuar mbi këtë temë në Muzeun Etnografik në Sofje:

“Sigurisht, ne jemi famëkeq për prodhimin e sasive masive të falsifikimeve dhe ndotjen e rrjetit botëror, shkencës dhe gjithçkaje që lidhet me trashëgiminë e lashtë. Por ajo që është më e keqja është se ne eksportojmë vlera reale që nuk mund t’i kthejmë.”

Njerëzit nuk e dinë se sa të mëdha janë humbjet për shkak të mungesës së masave për të kaluar kanalet e kontrabandës për eksportin e sendeve antike të gjetura në vendin tonë, shprehet kategorik shkencëtari, por nuk ka njesi matëse që mund të tregojë përmasat e humbjeve.

Prof. Ilja Prokopov thekson se shkencëtarët që punojnë në fushën e identifikimit dhe mbrojtjes së trashëgimisë materiale kulturore të trojeve tona janë shumë të paktë në numër. Përveç kësaj, asnjë agjenci apo institucion shtetëror nuk qëndron pas tyre, ata punojnë tërësisht në bazë projektesh dhe në mënyrë vullnetare. “Tashmë marrim ndihmë nga projekte dhe fondacione të huaja, por në vendin tonë çdo gjë po vështirësohet. Neve na takon ta hapim temën për diskutim dhe u bëj thirrje njerëzve që të përfshihen sa më shumë, sepse nuk bëhet fjalë vetëm për humbje monetare, për tema morale dhe etike, por edhe për ruajtjen e kujtesës materiale që kemi” – mendon Prof. Prokopov:

“Pamja e një dokumenti fallco nuk mund të jetë kurrë aq e bukur sa ajo e origjinalit. Më e rëndësishmja është që teknologjinë nuk mund ta përsërisim fjalë për fjalë, sado të përpiqemi – koha është e ndryshme, ajri është ndryshe, rrezatimi i tokës…gjithshçka është ndryshe. Por për të pasur një rregullore – se cili është fallco dhe cili është origjinal – duhet të ndërhyjë një forcë e madhe dhe ajo është shteti ose ndonjë fondacion shumë i fuqishëm”, theksoi shkencëtari gjatë diskutimit të specializuar në Sofje.

Foto: BTA, Muzeu Kombëtar Etnografik, Bullgari – nembg.com