13 Shtator 2022

Sa e rrezikon lufta dhe situata aktuale në Rusi përsëritjen e historisë?

Nuk është hera e parë që hebrenjtë e kanë ndjerë të nevojshme të largohen nga Rusia, por pushtimi i Ukrainës ka rezultuar në valën e katërt të mërgimit në njëqind vitet e fundit.

Që kur Vladimir Putin u bë president për herë të dytë në vitin 2012, autoritetet janë bërë gjithnjë e më represive ndaj pakicave, si dhe nuk kanë reshtur duke goditur lirinë e fjalës dhe duke hequr qafe çdo figurë opozitare. Por ishte pushtimi i vitit 2022 i Ukrainës që ishte pika e fundit për shumë hebrenj.

Me goditjet anti-hebreje midis viteve 1880 dhe 1906, rreth 2 milionë njerëz u larguan nga perandoria ruse për në SHBA; shumë ishin hebrenj. Nga viti 1970-88 rreth 291,000 hebrenj u larguan nga Bashkimi Sovjetik dhe në vitet 1990, 128,000 të tjerë u larguan për në Gjermani. Eksodi i ri hebre ka qenë i papritur dhe shumë janë ende duke u përpjekur të largohen. Nga 165,000 hebrenj në Rusi në fillim të luftës, raportet sugjerojnë se 20,500 janë larguar në gjashtë muajt e fundit.

Që nga fillimi i luftës në shkurt 2022, autoritetet e kanë dyfishuar represionin, duke e ndryshuar atë nga një praktikë e synuar në represion masiv. Një shembull është arrestimi i fëmijëve për vendosjen e luleve jashtë ambasadës së Ukrainës në Moskë në mars. Kjo është diçka që autoritetet ruse nuk e kanë bërë më parë. Në të njëjtën kohë, ekonomia duket se po del jashtë kontrollit të autoriteteve.

Historikisht, kur ekonomitë rëndohen, qeveritë shpesh kërkojnë tua vendosin fajin pakicave – dhe hebrenjtë rusë e dinë se kjo mund të ndodhë përsëri.

Presidenti rus Vladimir Putin me ish-kreun e rabineve ne Moske Berel Lazar ne 2019 via Sergei ILNITSKY

Të dhënat nga Fondi Monetar Ndërkombëtar në fillim të gushtit 2022 sugjeruan se ekonomia ruse do të tkurret vetëm me 6% në vitin 2022, në vend të 8.5% të parashikuar. Edhe pse ekonomia nuk është shembur ende – siç parashikohet nga shumë specialistë perëndimorë – bizneset po largohen ose kanë kufizuar operacionet në Rusi dhe sanksionet kanë filluar ta gjymtojnë ekonominë.

Megjithëse popullsia hebreje e Rusisë është shumë e vogël me 165,000  banorë krahasuar me të gjithë popullsinë ruse (145.2 milionë), ajo përbën një numër joproporcional të klasës së mesme ruse.

Ky grup ka qenë në rënie prej vitesh, por mundësia e rekrutimit masiv, një ekonomi e dështuar dhe kufizimet në rritje në disa fusha të pavarura të jetës kanë bërë që rreth 200,000 rusë të klasës së mesme të largohen gjatë luftës në Ukrainë për në Gjeorgji, Turqi, Armeni dhe vende të tjera.

Në mënyrë domethënëse, kryerabini i Moskës, Pinchas Goldschmidt, u largua nga Rusia në korrik pasi autoritetet i bënë presion atij për të mbështetur luftën në Ukrainë. Në fund të korrikut, Ministria e Drejtësisë e Federatës Ruse njoftoi se do të mbyllte zyrën e Agjencisë Hebraike në Moskë, e cila organizon migrimin në Izrael, pasi kryeministri izraelit, Yair Lapid, dënoi luftën.

Gazeta Shqip