Koronavirusi, çfarë duhet të dimë rreth vaksinave?
Koronavirusi, çfarë duhet të dimë rreth vaksinave?
28 shkurt 2020
Ndërsa rastet e koronavirusit po rriten në të gjithë globin, të gjithë janë përqëndruar në gjetjen e një vaksine.
BBC ka përgatitur disa pyetje-përgjigje në lidhje me vaksinat dhe sa shpejt mund të kemi një vaksinë për koronavirusin.
Si funksionojnë vaksinat?
Vaksinat luftojnë viruset dhe bakteret e sistemit imunitar. Ato mbrojnë trupin nga ata që njihen si “pushtues”, i luftojnë këto trupa dhe pastaj mësojnë organizmin si t’i luftojë ato. Kur njerëzit ekspozohen sërish ndaj virueseve ose baktereve, trupi i tyre ka të gjithë mekanizmin e duhur për t’i luftuar.
Çfarë lloj vaksinash ekzistojnë?
Metoda kryesore e vaksinimit për dekada ka qenë vaksina e fruthit, shytave dhe rubeolës.
Puna për një vaksinë të re të koronavirusit është më e komplikuar për shkak se ende nuk dihet kodi gjenetik i koronavirusit të ri, Sars-CoV-2.
Disa shkencëtarë të vaksinave po heqin pjesë të vogla të kodit gjenetik të koronavirusit dhe po e vendosin atë në viruse të tjera, plotësisht të padëmshme.
Deri ku ka shkuar puna për shpikjen e një vaksine kundër koronavirusit?
Studiuesit kanë zhvilluar disa lloje vaksinash, të cilat po testohen te kafshët.
Nëse krijohet vaksina e duhur, sa kohë do të duhet për t’u prodhuar në masë?
Nëse vaksinat e testuara te kafshët kanë rezultat, mund të provohen te njerëzit në fund të vitit. Edhe nëse puna e shkencëtarëve përparon për sa i përket gjetjes së vaksinës, do të duhet një punë masive për prodhimin e saj.
A do të funksionojnë njësoj te të gjithë njerëzit?
Është pothuajse e pashmangshme që vaksina të jetë më pak e suksesshme te njerëzit e moshuar. Kjo nuk lidhet me vaksinën në vetvete, por me sistemin imunitar, që në këtë rast nuk i përgjigjet mirë.
A do të ketë efekte anësore?
Të gjithë medikamentet, madje edhe paracetamoli, kanë efekte anësore. Por pa prova klinike është e pamundur të dihet se cilat mund të jenë efektet anësore të një vaksine eksperimentale.
Derisa të ketë një vaksinë, cilat trajtime janë të disponueshme?
Vaksinat parandalojnë infeksionet dhe mënyra më e mirë për të luftuar infeksionin është higjena e mirë.
Ka disa ilaçe anti-virale që përdoren në disa klinika, por nuk ka siguri nëse ato janë efektive.
j.l./ dita