3 Shkurt 2024

Rusia po ndjek nga afër përhapjen e tensioneve në Detin e Kuq në tregun global të energjisë, tha të enjten një zyrtar i lartë i Moskës, dhe jo pa arsye. Huthi të mbështetur nga Irani kanë nisur më shumë se 30 sulme ndaj anijeve tregtare dhe anijeve detare që nga 19 nëntori, tha Pentagoni të martën.

Kriza në Detin e Kuq ka reduktuar ndjeshëm transitin e anijeve tregtare, por cisternat që transportojnë naftë ruse kryesisht kalojnë nëpër rajon të papenguar, me më pak rrezik se konkurrentët e tyre, sipas zyrtarëve të kompanive të anijeve, analistëve dhe të dhënave mbi flukset tregtare. SHBA dhe Britania u përgjigjën në mes të janarit me sulme ndaj objektivave në Jemen me shpjegimin se donin të siguronin lundrimin.

Grupi jemenas zgjeroi listën e objektivave për të përfshirë anijet e lidhura me SHBA-në dhe Britaninë. Ndërkohë, kompani të shumta logjistike kanë devijuar anijet rreth Kepit të Shpresës së Mirë, gjë që zgjat udhëtimin dhe rrit kostot.

Lundrimi i anijeve ruse

Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës, eksportuesit rusë kanë transportuar mallra kryesisht përmes Detit të Kuq për shkak të sanksioneve evropiane. Shumica e naftës ruse tani shkon në Kinë dhe Indi, dhe para luftës blerësi kryesor ishte Evropa. Në dy javët e fundit, lundrimi i cisternave të naftës përmes Detit të Kuq ka pasur ndërprerje të konsiderueshme. Dërgesat e naftës dhe karburantit të avionëve nga Lindja e Mesme dhe Azia në Evropë janë ndalur vetëm në ditët që nga vala e parë e sulmeve të SHBA-së dhe Britanisë në Jemen, sipas të dhënave nga firma e analizës Vortex.

Në të njëjtën kohë, numri i anijeve ruse që kalojnë tranzit në Detin e Kuq është ulur vetëm pak që nga dhjetori, sipas Vortex, dhe javën e kaluar ishte ende rreth 20 për qind më i lartë se mesatarja e vitit 2023. Anijet që transportojnë naftë ruse kryesisht nuk kanë lidhje me Izraelin, SHBA-në dhe Britaninë. Ata punësohen dhe sigurohen nga kompani të regjistruara në vende që nuk kanë vendosur sanksione ndaj Rusisë. Anëtarët e G7 kanë kërcënuar me sanksione ndaj siguruesve dhe transportuesve që shërbejnë fuçi ruse më të shtrenjta se 60 dollarë.

Rreziku nga sulmet

Për shkak se lidhjet e tyre me kompanitë perëndimore s’janë të dukshme, këto anije kanë më pak gjasa të jenë në shënjestër të sulmit. Objektivat janë anijet e lidhura me vende të caktuara, thekson tregtari i naftës Adi Imsirovic. Shumë anije mallrash ruse sinjalizojnë se nuk kanë lidhje me Izraelin me Sistemin Automatik të Identifikimit (AIS), i cili transmeton një sërë informacionesh, duke përfshirë pozicionin dhe destinacionin e anijes, tha analistja e Vortex, Mary Melton. “Sulmi i javës së kaluar nga një lëvizje rebele jemenase në një cisternë karburanti të ngarkuar në Rusi nuk ka gjasa të ndikojë në transportin e mallrave ruse pasi anija është vënë në shënjestër për shkak të lidhjeve të saj me kompanitë britanike dhe amerikane”, tha Melton. “Cisterna ishte e lidhur me korporata me bazë në SHBA dhe Britani të Madhe, kështu që anijet e tjera që transportonin ngarkesa ruse, të cilat nuk janë të lidhura me kompani të tilla, nuk përballen me një rrezik të ngjashëm”, tha ajo. Dërgesat e naftës ruse do të vazhdojnë, me kusht që marrëveshja të paguhet dhe sigurimi të mund të merret, duke pasur parasysh nivelin e kërkesës nga India dhe Kina, tha për Reuters Ian Wilkinson, nënkryetar i shitjeve në Inchcape Shipping Services.

Manovrat e Perëndimit

Cisternat perëndimore, nga ana tjetër, ka të ngjarë të shmangin rrugën e Detit të Kuq dhe të lundrojnë rreth Kepit të Shpresës së Mirë, tha Shefali Shokeen, analist kryesor i anijeve në pronarin e anijeve me bazë në Dubai. Kompanitë e logjistikës presin kosto më të larta në çdo rast. Për rrugët përmes Detit të Kuq, transportuesit ngarkojnë më shumë tarifa mallrash dhe ekuipazhi, dhe primet e sigurimit kundër rreziqeve të luftës janë rritur gjithashtu. Kompensimi i ekuipazhit sot është dyfishi i asaj, dhe primet e rrezikut të luftës tani janë rreth një për qind e vlerës së një anijeje, dyfishi i asaj që ishte rreth 10 ditë më parë, duke përjashtuar zbritjet, thanë burimet e industrisë.

Nga Marsela SHYTIA