Kush janë “super-përhapësit” e Covid-19 që mund të rrezikojnë një valë të dytë të pandemisë

31 maji  2020

Ndërsa vendet në të gjithë botën planifikojnë të lehtësojnë më tej masat e bllokimit, rastet e të ashtuquajturave “super-përhapës” të COVID-19 në Gjermani theksojnë kërcënimin e një valë të dytë të mundshme.

Sipas medieve të huaja, menjëherë pasi gjërat u kthyen në normale në Gjermani më 6 maj, rreth 100 njerëz u infektuan me COVID-19 në një shërbim të kishës ungjillore në Frankfurt.

Disa ditë më vonë, në rajonin veriperëndimor të Saksonisë së Ulët, rreth 20 klientë në një restorant të vogël – i cili po festonte rihapjen e tij – pësoi të njëjtin fat.

Autoritetet gjermane kanë frikë se këto ngjarje “super-përhapëse” mund të sjellin në jetë “spektaklin e frikshëm të një valë të dytë”.

Faktori R

“Super-përhapësit” u zhdukën kryesisht nga diskursi mediatik në kulmin e pandemisë. Kur virusi ishte duke u shfrenuar, fakti që disa bartës infektojnë më shumë njerëz sesa mesatarja bëri pak për të ndryshuar pamjen e përgjithshme.

Në terma shkencorë, faktori R i referohet shkallës së riprodhimit të virusit; që do të thotë, numri mesatar i njerëzve që do të infektohen nga secili bartës i COVID-19.

Kjo është variabla thelbësore për ndjekjen e rrjedhës së një pandemie, sepse posa R tejkalon 1, përhapja e sëmundjes kërcënon të dalë jashtë kontrollit.

Ministri Francez i Shëndetësisë, Olivier Véran, shpjegoi këtë pikë më 6 prill: “Nëse R është më i madh se 1, një pacient do të kontaminojë më shumë se një person, prandaj epidemia do të rritet në madhësi. Nëse është më pak se 1, pak nga pak pacientët me coronavirus do të infektojnë më pak njerëz dhe kështu epidemia mund të zvogëlohet ose madje të zhduket”.

Kështu, që, siç shkruan France24, përcjell Telegrafi, duhen vetëm disa “super-përhapës” për të bërë një rritje të epidemisë.

Kjo është ajo që ndodhi në Korenë e Jugut me pacientin e famshëm # 31, i cili infektoi vetëm një herë më shumë se 100 njerëz në shkurt.

Këto episode “super-kontaminimi” shpjegojnë gjithashtu “si përparoi shpejt epidemia në Bergamo në Itali”.

Kjo është arsyeja pse përhapja e konsiderueshme e sëmundjes në thertoret në SHBA dhe në disa vende evropiane ka shkaktuar kaq shumë shqetësime pasi mbaruan bllokimet.

Nga ana tjetër, “super-përhapësit” përshpejtojnë vetëm një epidemi kur R është tashmë mbi një.

Faktori frymëmarrje

Atëherë, cilët janë “super-përhapës?” dhe pse infektojnë më shumë njerëz sesa ndodh zakonisht?

“Kjo është një pyetje vërtet interesante shkencore”, tha Christophe Fraser, një profesor i dinamikës patogjene në Universitetin e Oksfordit, për botuesin e specializuar amerikan, Science.

Nga ana tjetër, ne tani jemi mirë të vetëdijshëm për llojin e mjediseve ku koronavirusi mund të përhapet masivisht.

Këto janë “tubime të mëdha në hapësira të mbyllura, ku njerëzit qëndrojnë pranë njëri-tjetrit për një kohë të gjatë”.

Vende të tilla përfshijnë klubet e natës ku COVID-19 u përhap në Seul në fillim të majit, si dhe baret e mbipopulluara si në rastin e vendpushimit të skive austriake Ischgl – një pikë qendrore për përhapjen e sëmundjes në Evropë në fillimin e pandemisë – dhe kishës së Frankfurtit.

Nga ana tjetër, shkencëtarët mund të parashtrojnë hipoteza vetëm për të punuar se kush mund të jetë një “super-përhapës”.

Këta mund të jenë njerëz me sistem imuniteti relativisht të dobët ose ata që në fazat e hershme të sëmundjes së tyre.

Në të dyja këto raste, ngarkesa virale është ngritur, gjë që sugjeron që ato mund të jenë më ngjitëse.

Por disa kanë spekuluar se frymëmarrja luan një rol të veçantë.

Një person që merr frymë relativisht shpejt, me një frymë relativisht të thellë, ka më shumë të ngjarë të bëhet një “super-përhapës”, theksoi revista Science.

j.l./ dita