Ligji i ri: “Amnisti” për hipotekimin e pronave! Nga 20 marsi – 20 prill, paguhet vetëm tarifa e regjistrimit, falen kamatëvonesat
Ligji i ri: “Amnisti” për hipotekimin e pronave! Nga 20 marsi – 20 prill, paguhet vetëm tarifa e regjistrimit, falen kamatëvonesat
Nga
Brenda 20 prillit krijohet Agjencia Shtetërore e Kadastrës, nga bashkimi i ZRPP, ALUIZNI dhe AITPP. Ja hapat si do realizohet procesi
Ligji i ri që parashikon shkrirjen e Agjencisë së Legalizimeve, Zyrave të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme dhe Agjencisë së Inventarizimit dhe Transferimit të Pronave Publike është publikuar në Fletoren Zyrtare duke i hapur rrugë në këtë mënyrë nisjes së procesin konkret. Ligji i ri parashikon krijimin e Agjencisë Shtetërore të Kadastrës. Kjo Agjenci duhet të krijohet jo më vonë se 1 muaj nga hyrja në fuqi e këtij ligji, çka nënkupton se ngritja duhet të bëhet deri në 20 prill.
Emërimi i Kreut të ri të Agjencisë, brenda 3 javësh – Procedura e zgjedhjes
Deri në momentin e krijimit të Agjencisë Shtetërore të Kadastrës parashikohet që institucionet që shkrihen të kryejnë disa procedura paraprake. Hapi i parë që parashikohet në nenet tranzitore të ligjit është ai që detyron institucionet që shkrihen që të dërgojnë pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Këshillit të Ministrave, emrat e përfaqësuesve të tyre në Këshillin Drejtues të Agjencisë Shtetërore të Kadastrës, jo më vonë se 7 ditë nga hyrja në fuqi e këtij ligji. Një hap tjetër është emërimi i kreut të Agjencisë. Ligji parashikon se “Kryeministri emëron Drejtorin e Përgjithshëm të ASHK-së brenda 10 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji”, pra brenda muajit mars. Pasi të jenë formuar Këshilli Drejtues i Kadastrës dhe kreu i ri, në ditët e para të muajit prill duhet të zhvillohet mbledhja e parë e Këshillit Drejtues të ASHK-së, në të cilën do të propozohet për miratim struktura dhe organika e Agjencisë, si dhe niveli i pagave të punonjësve të Agjencisë. Të gjithë punonjësit e Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, Agjencisë së Legalizimit, Urbanizimit dhe Integrimit të Objekteve/Ndërtimeve Informale, konsiderohen punonjës të Agjencisë Shtetërore të Kadastrës për një periudhë kalimtare 6-mujore nga hyrja në fuqi e këtij ligji, nëse nuk preken nga ristrukturimi dhe plotësojnë kriteret e kualifikimit, sipas rregulloreve të miratuara nga këshilli drejtues i ASHK-së. Përjashtimisht për punonjësit e Agjencisë së Inventarizimit të Pronave të Paluajtshme Publike ndiqen procedurat e parashikuara në legjislacionin për nëpunësin civil.
“Amnisti” për hipotekimin e pronave! Ligji i ri: Pas 20 marsit deri me 20 prill, paguhet vetëm tarifa e regjistrimit, falen kamatëvonesat
Hyrja në fuqi e ligjit të ri për krijimin e Agjencisë Shtetërore të Kadastrës do të sjellë edhe një “amnisti” për pronat e paregjistruara në zyrat e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme. Në ligjin e mëparshëm parashikohej se nëse një kërkesë për regjistrim paraqitej më vonë se 30 ditë nga data e realizimit të tij, përveç tarifës së regjistrimit, për çdo ditë vonesë, që ka kaluar nga kjo datë, paguhej kamatëvonesë, e barabartë me 10 për qind të tarifës së regjistrimit, por jo më shumë se 300 000 lekë. Me ligjin e ri, parashikohet se të gjitha kamatëvonesat e gjeneruara nga sistemi i regjistrimit të pasurive të paluajtshme deri në hyrjen në fuqi të këtij ligji, pra deri me 20 mars, do të shuhen. Nga data 20 mars deri me datën 20 prill ata që kanë veç tarifës së regjistrimit të pasurisë kanë edhe kamatëvonesë, do të mund të bëjnë regjistrimin duke paguar vetëm tarifën e regjistrimit, pasi kamatëvonesa u falet.
Sabina Lalaj: Të gjitha problemet e ligjit për kadastrën!
Sabina Lalaj, drejtuese e studios ligjore “Deloitte Legal” sh.p.k., flet në lidhje me vlerësimin e disa problematikave ligjore të konstatuara në dispozitat e ligjit për kadastrën: nga shqyrtimi i dispozitave të ligjit vëmë re disa parashikime, të cilat, parë me syrin e profesionistit, mund të sjellin paqartësi dhe, me gjasë, mund të rezultojnë shqetësuese në të ardhmen
Zj. Lalaj, në gjykimin tuaj a sjell ky ligj ndonjë përmirësim të situatës aktuale në lidhje me regjistrimin e pasurive të paluajtshme?
Gjithkujt që zotëron një pronë të paluajtshme, në një mënyrë, ose në një tjetër, në gjithë këto vite demokraci, i është dashur të ndeshet me angaritë burokratike dhe, shpeshherë, sjelljen arbitrare të nëpunësve të Zyrave të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, ose siç njihen rëndom, të hipotekave. Është me vend të theksohet se një pjesë e mirë e problematikave dhe shqetësimeve me të cilat ballafaqohen pronarët në kuadër të regjistrimit të pasurive të tyre, më shumë sesa nga dispozitat e legjislacionit aktual, burojnë nga vullneti juridiko-administrativ dhe, herë-herë, qëndrimi individual i nëpunësve në raport me detyrimet e tyre ligjore. Kësisoj, sado e përshtatshme të jetë një normë ligjore, efektiviteti, ndikimi pozitiv dhe përfitimi shoqëror që ajo mund të sjellë, pikë së pari, është subjekt i vullnetit njerëzor për ta zbatuar drejt dhe objektivisht këtë normë. Në gjykimin tim, dispozitat e ligjit për kadastrën duket sikur, më shumë sesa tek reforma proceduralo-materiale, e vënë theksin kryesisht tek reforma institucionale në këtë sektor. Të krijohet përshtypja se qëllimi kryesor i ligjit nuk lidhet me dhënien e një shërbimi regjistrimi cilësor dhe të shpejtë, por me mënyrat sesi administrohet funksionalisht ky shërbim. Është fjala, ndër të tjera, për krijimin e një super organi, si Agjencia Shtetërore e Kadastrës, e cila themelohet nga bashkimi i Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme (ZRPP), Agjencisë së Legalizimit, Urbanizimit dhe Integrimit të Objekteve/Ndërtimeve Informale (ALUIZNI) dhe Agjencisë së Inventarizimit dhe Transferimit të Pronave Publike (AITPP). Dispozitat e ligjit nuk rezultojnë të sjellin ndryshim thelbësor në aspektin e përshpejtimit të dhënies së shërbimit, por, më tepër, duket sikur synojnë të sanksionojnë në gjuhë normative-ligjore praktikën e ndjekur dhe, deri diku, të konsoliduar tashmë nga ZRPP. Ndaj, druaj se do të na duhet të shqyrtojmë edhe aktet nënligjore që do të dalin në zbatim të ligjit, si dhe, mbi të gjitha, të presim e shohim se si do të jetë qasja, sjellja dhe vullneti i nëpunësve të shërbimit kadastral, ndaj kërkuesve të këtij shërbimi, pas hyrjes në fuqi të ligjit.
Mund të na përmendni cilat janë këto parashikime apo dispozita ligjore, për të cilat ju, mendoni se mund të krijojnë pështjellim gjatë zbatimit të ligjit?
Patjetër, më lejoni te listoj disa prej tyre. Kështu, neni 23 i ligjit parashikon se “drejtoria vendore e kadastrës me aktin e regjistrimit dhe lëshimin e certifikatës, garanton formalisht titullin e pronësisë në favor të pronarit ose bashkëpronarëve”, si dhe “me lëshimin e certifikatës, pronarit i lind e drejta për ta disponuar pronën lirisht, për aq sa ajo nuk ka barrë hipotekore”. Më tej, neni 24 sanksionon se aktet e gjykatave, noterëve, apo organeve të tjera shtetërore për fitimin, njohjen, ndryshim e pronësisë, i nënshtrohen regjistrimit paraprak në kadastër. Ndërsa regjistrimi përfundimtar i tyre realizohet vetëm me kërkesë të palës së interesuar, pas pagesës së tarifës.
Së pari, qëndrimi i jurisprudencës, konkretisht vendimi unifikues i kolegjeve të bashkuara të gjykatës së lartë nr. 1, datë 06.01.2009, në interpretimin që i bën nenit 83 të Kodit Civil është që pronësia mbi një pasuri të paluajtshme kalon në çastin e lidhjes së kontratës së tjetërsimit të kësaj pasurie. Ndërsa regjistrimi në regjistrin e pasurive të paluajtshme është vetëm një mjet i nevojshëm, me karakter deklarativ, për të mundësuar komunikimin formal tek të tretët kontratës së tjetërsimit të pasurisë.
Së dyti, në gjykimin tim, arsyetimi i mësipërm vlen edhe në rastin e njohjeve të titujve të pronësisë, ndër të tjera, me vendim gjykate. Vendimi i gjykatës është instrumenti që konstituon të drejtën e pronësisë, formalisht. Jo regjistrimi në kadastër.
Po thoni se, nëse prona është e rënduar me barrë, pronari nuk mund ta shesë atë?
Në fakt, këtë kuptojmë nga formulimi i prezantuar ne nenin 23 të ligjit të ri për kadastrën, nëse zotëron një truall të ngarkuar me barrë hipotekore, atë mund ta japësh për ndërtim, duke i ndryshuar formën pronës (nga tokë, në ndërtim), por nuk mund ta shesësh, dhurosh etj. Gjithashtu, nëse je njëkohësisht edhe pronar trualli edhe investitor, ndërtimin e realizuar mbi këtë truall të barrësuar, nuk ke të drejtë jo vetëm ta shesësh, por as ta premtosh për shitje tek të tretët, pa miratimin me shkrim të kreditorit.