29 Shtator 2023

Një media amerikane i ka dhënë një shuplakë të fortë kryeministrit Edi Rama. Ky i fundit doli me idenë që KFOR të marrë nën kontroll Veriun pas sulmit të armatosur, por duket se situata është më e thellë.

“The Pavlovic Today” shkruan se Rama këtë propozim e ka bërë që në datën 20 shtator. Sipas saj,  2 kryeministrat Rama dhe Abazaoviç kanë pasur takim me zyrtarët amerikanë, për t’i kërkuar që KFOR të marrë nën kontroll veriun e Kosovës.

Ky propozim i tyre pritej që të diskutohej ditën e hënë më 25 shtator, por u anulua pas ngjarjes që ndodhi ditën e diel më 24 shtator. Rama tani eshët si propozim për shkak të asaj që ndodhi në Veri. Cila është loja që po luan kryeministri shqiptar.

Shkrimi i plotë
Në një takim me dyer të mbyllura të mbajtur javën e kaluar në qytetin e Nju Jorkut në sfondin e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, zyrtarë të rangut të lartë nga administrata Biden u angazhuan në diskutime të rëndësishme diplomatike me liderët nga Ballkani Perëndimor. Takimi i pazbuluar që u zhvillua mbrëmjen e së mërkurës në qytetin e Nju Jorkut shënoi një moment kyç në diplomacinë e Ballkanit Perëndimor. Një burim i lartë diplomatik, i cili këmbënguli në anonim për shkak të natyrës së ndjeshme të diskutimeve, tha për Pavlovic Today se kryeministrat e vendeve të Ballkanit Perëndimor adresuan shqetësime urgjente me zyrtarët amerikanë në lidhje me veprimet destabilizuese të kryeministrit Albin Kurti në veri të Kosovës. Ata propozuan një zgjidhje. Sipas burimit tonë të mirëvendosur diplomatik, apeli për ndërhyrje është shprehur me zjarr nga “të paktën dy” kryeministra të vendeve të Ballkanit Perëndimor, përveç Serbisë, të cilët iu lutën urgjentisht Shteteve të Bashkuara për t’i dhënë fund “aktiviteteve destabilizuese” të kryeministrit Kurti brenda Kosovës. Zgjedhja e propozuar u avancua gjatë takimit jozyrtar përfshinte vendosjen e Forcave të NATO-s në Kosovë (KFOR) me autoritet të plotë mbi Kosovën veriore, duke zëvendësuar në mënyrë efektive rolin aktual të Forcës Policore të Kosovës.

Kryeministrat e Ballkanit Perëndimor shprehën shqetësim të thellë për situatën në veri të Kosovës të krijuar nga veprimet e njëanshme të kryeministrit Albin Kurti, duke theksuar pasojat e mundshme që mund të përhapen në rajonin më të gjerë. Ata argumentuan se paqëndrueshmëria e vazhdueshme në këtë pjesë të Kosovës përbën një kërcënim të rëndësishëm për paqen dhe sigurinë rajonale. Rasti më i mirë kundër rënies së Ballkanit Perëndimor sipas këndvështrimit të liderëve të Ballkanit Perëndimor është t’i jepet Forcës Kosovare të NATO-s (KFOR) kontroll të plotë mbi Kosovën veriore dhe duke e bërë këtë ta ndalojë kryeministrin Kurti nga destabilizimi i rajonit. Arsyeja pas këtij propozimi sillet rreth nxitjes së besimit brenda popullatës lokale serbe. Ata e perceptojnë KFOR-in dhe EULEX-in (Misioni i Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë) si aktorë të paanshëm të aftë për të ruajtur paqen. NATO tashmë ka personel në terren; misioni tashmë është krijuar dhe do të siguronte neutralitet. Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor besojnë se marrja e kontrollit të plotë të veriut nga KFOR-i do të ndihmonte në kthimin e çështjeve të Kosovës në kanalet diplomatike dhe rifillimin e dialogut thelbësor për zgjidhjen e tensioneve të vazhdueshme në rajon.

Gjatë takimit në Bruksel më 25 shtator, propozimi ka të ngjarë të jetë në tryezë midis Shteteve të Bashkuara, BE-së, Gjermanisë dhe Francës. A ishte ky shpërthim i dhunës thjesht një rastësi në dritën e propozimit të afërt për zëvendësimin e Policisë së Kosovës me KFOR-in? Në prag të një diskutimi kritik diplomatik të planifikuar për të hënën, më 25 shtator, që përfshin propozimin që KFOR-i të marrë kontrollin e plotë në veri të Kosovës, një incident shqetësues u shpalos vetëm 24 orë më parë në Banjska, në veri të Kosovës, duke rezultuar në vdekjen e një polici shqiptar nga katër serbë. Kjo kthesë shqetësuese e ngjarjeve ngre një pyetje të ngutshme: a ishte ky shpërthim i dhunës thjesht një rastësi në dritën e propozimit të afërt për të zëvendësuar Policinë e Kosovës me KFOR-in? Nëse ngjarjet e mëngjesit të së dielës nuk do të kishin ndodhur, ka shumë të ngjarë që diskutimi që ishte planifikuar për të hënën do të ishte rrotulluar rreth opsionit që KFOR-i të merrte kontrollin e plotë, një temë me rëndësi të madhe për Bashkimin Evropian, Shtetet e Bashkuara, Gjermaninë dhe Gjermaninë dhe Franca.

“Konsultime intensive dhe shumë thelbësore me këshilltarët kryesorë diplomatikë Bonne, Plötner, Talo dhe Escobar. Diskutuam hapat e ardhshëm në zbatimin e Marrëveshjes për rrugën drejt normalizimit dhe situatën në veri të Kosovës. Mirënjohës për mbështetjen e plotë”, deklaroi Miroslav Lajçak i BE-së në platformën X të hënën.

Burime nga sfera diplomatike, duke folur ekskluzivisht për The Pavlovic Today, hodhën dritë mbi motivimet e kryeministrit Kurti për dërgimin e forcave të Policisë së Kosovës në Banjska, duke pohuar se objektivi i tij është që t’ia kalojë fajin palës serbe dhe të fitojë legjitimitet për praninë e vazhdueshme të Kosovës. Ky veprim, shpjegoi një burim diplomatik, është në kundërshtim të drejtpërdrejtë me nenin 9 të Marrëveshjes së Brukselit të vitit 2013, i cili përcakton se përbërja e Policisë së Kosovës në veri duhet të pasqyrojë përbërjen etnike të popullsisë në katër komunat, veçanërisht të komunitetit serb. në veri të Kosovës.

“Do të ketë një Komandant Rajonal të Policisë për katër komunat veriore me shumicë serbe (Mitrovica Veriore, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq). Komandanti i këtij rajoni do të jetë një serb i Kosovës i emëruar nga Ministria e Brendshme nga lista e ofruar nga katër kryetarët e komunave në emër të Komunitetit/Asociacionit. Përbërja e Policisë së Kosovës në veri do të pasqyrojë përbërjen etnike të popullsisë së katër komunave. (Do të ketë edhe një komandant regjional për komunat e Mitrovicës së Jugut, Skenderajt dhe Vushtrrisë). Komandanti rajonal i katër bashkive veriore do të bashkëpunojë me komandantët e tjerë rajonalë”, thuhet në nenin 9.

Në konferencën për shtyp më 7 shtator 2023, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg deklaroi: Në përputhje me angazhimin e Prishtinës nga viti 2013, çdo vendosje e Forcës së Sigurisë së Kosovës në veri të Kosovës kërkon pëlqimin e KFOR-it. Dhe ne presim konsultim me kohë dhe kuptimplotë për çdo veprim të Forcës së Sigurisë së Kosovës apo Policisë së Kosovës që mund të ndikojë në mjedisin e sigurisë. Kryeministri Albin Kurti gjatë gjashtë muajve të fundit ka ndërmarrë veprime të njëanshme që kanë ngritur shqetësime lidhur me trajtimin e popullatës serbe në Kosovë. Këto veprime kanë përfshirë arrestimet jashtëgjyqësore të serbëve të Kosovës dhe përdorimin e forcës për të pushtuar ndërtesat komunale në veri të Kosovës. Forca Policore e Kosovës ka qenë e implikuar në shtatë të shtëna që kishin në shënjestër serbët, duke përfshirë të rritur dhe dy fëmijë, përveç marrjes me forcë të kontrollit të komunave serbe.

Në një përshkallëzim shqetësues të armiqësive, më 14 shtator 2023, kryeministri Albin Kurti deklaroi hapur jashtë ndërtesës së EEAS se serbët “do të vuajnë dhe do të paguajnë”. Gjatë natës së 22 shtatorit 2023, në komunën e Ranillugut, e vendosur në jug të lumit Ibër, rreth orës 2:30 të mëngjesit, ndodhën një seri prej tre sulmesh të ndara të armatosura, duke hedhur hijen e frikës dhe pasigurisë mbi banorët e zonës së komunitetit serb. Popullata serbe që banon në Kosovë percepton një model alarmues dhe thellësisht shqetësues të dhunës sistematike dhe të përhapur të orkestruar nga Albin Kurti. Atmosfera që është krijuar ka futur një ndjenjë të përhapur frike dhe pasigurie në komunitetin serb në rajon. Besimi në një fushatë të vazhdueshme dhune, të orkestruar nga Kurti dhe që synon serbët, nënvizon nevojën urgjente për masa gjithëpërfshirëse për të adresuar këto shqetësime dhe për të mbrojtur mirëqenien e të gjithë banorëve në Kosovë.

Argumenti që KFOR-i të marrë përsipër dhe të rivendosë paqen dhe stabilitetin në rajon rezonon nga perspektiva e paanshmërisë dhe nevojës urgjente për një kthim në një dialog të udhëhequr nga BE. Pavlovic Today kupton se diskutimet diplomatike në lidhje me marrjen e kontrollit të plotë të KFOR-it në veri të Kosovës do të vazhdojnë edhe në ditët në vijim. Gjetja e një zgjidhjeje të qëndrueshme kundër përshkallëzimit të mëtejshëm mbetet e një rëndësie të madhe për stabilitetin e Ballkanit Perëndimor. “Një dështim total i dialogut të BE-së. NATO-s i është dashur të marrë kontrollin,” ndau mendimin e tij një ish-zyrtar i Shtëpisë së Bardhë me Pavlovic Today. Mes qendrës së vëmendjes globale të fiksuar në ngjarjet në Ukrainë, është e rëndësishme të pranohet se pas dyerve të mbyllura, manovrat diplomatike mund të mbajnë çelësin për stabilizimin e një rajoni që po përballet me tensionet e vazhdueshme në Kosovë.

Gazeta Sot