4 Mars 2025

Fakte që tronditin nga themelet botëkuptimin tonë për të shkuarën dhe mënyrën se si njerëzit mijëra viteve më parë sfiduan duke gjetur mënyra novatore në krijimin e një strukture të fortë sociale.

Ka qenë gjithnjë prezent përplasja mes asaj që ne kuptuam nga mënyrat se si jetuan paraardhësit tanë dhe asaj që guxoi të na faktonte e vërteta e dalë përmes zbulimeve të kohëpaskohëshme arkeologjike

Dëshmi e këtij ballafaqimi është rrjeti 4000-vjeçar i tubave të ujit qeramikë të zbuluar në zonën arkeologjike të Pingliangtai në Rrafshnaltën Qendrore të Kinës, i cili përfaqëson një manipulim të paprecedentë social dhe mjedisor pasi shoqëritë neolitike u përballën me kriza mjedisore në rritje në rajonin e musonit të Azisë Lindore:

Tubat e lashta të ujit prej qeramike në Kinë tregojnë njerëz neolitikë që kryejnë bëma komplekse inxhinierike në mënyrë komunale, pa autoritet të centralizuar. Tubat janë 4000 vjet të vjetra, që datojnë në periudhën Longshan (3000-1900 pes) të shoqërisë kineze.

E njohur gjithashtu si Kultura e Qeramikës së Zezë, periudha Longshan shënoi kalimin nga komunitetet e pavarura neolitike në shtetet e para dinastike të Kinës, të cilat u shfaqën më shumë se 3000 vjet më parë.

Ekipi i arkeologëve gjeti tubat më të vjetër të njohur të ujit të qeramikës në Kinë, duke demonstruar se vendasit ishin të aftë të bënin vepra të mëdha inxhinierike pa qeveri të centralizuar shtetërore. Gjetjet përshkruhen në një studim të botuar në gusht 2014, në revistën Nature Water.

Sipas një studimi të botuar në Nature Water, një rrjet tubash uji qeramikë dhe kanale kullimi në zonën qendrore të mureve kineze të Pingliangtai tregojnë shenja bashkëpunimi midis komunitetit neolitik për të ndërtuar dhe mirëmbajtur sistemin e ujit. Nuk ka të dhëna për pushtet apo autoritet të centralizuar në rajon gjatë asaj periudhe.

Rreth 500 njerëz do të kishin jetuar në Pingliangtai neolitik. Qyteti ishte i rrethuar nga mure mbrojtëse prej balte dhe një hendek. Ndodhet në rrafshin e lumit Huai të Epërm. 4000 vjet më parë, rajoni pa ndryshime të mëdha klimatike sezonale. Musonet e verës panë rregullisht 500 mm shi në muaj. Menaxhimi i përmbytjeve të tilla do të kishte qenë kritik për banorët e rajonit.