31 Janar 2023

Autoritetet amerikane kanë kthyer në Izrael një monedhë të rrallë hebraike 2000-vjeçare, gati dy dekada pasi u grabit, u kontrabandua dhe u nxor në ankand në Shtetet e Bashkuara. Monedha e argjendtë, e prerë në vitin 69, besohet të jetë një nga vetëm dy të vërtetuara se ekzistojnë.

Ajo vlerësohet të jetë me vlerë mbi 1 milion dollarë, sipas zyrës së Prokurorit të Qarkut të Manhattan, e cila priti një ceremoni riatdhesimi në Nju Jork të hënën. Lëvizja vjen 20 vjet pasi autoritetet izraelite mësuan për herë të parë, nëpërmjet informatorëve, se monedha e argjendit ishte zbuluar nga grabitësit e antikiteteve në Luginën Ella, në jug të Jerusalemit. Besohet se është prej një sasie të vogël monedhash të gjetura nga hajdutët në zonë, e cila është shtëpia e shumë siteve të rëndësishme arkeologjike.

Hetuesit thonë se artikulli hyri në tregun e zi përpara se të kontrabandohej në Mbretërinë e Bashkuar përmes Jordanisë. Më pas u eksportua në SHBA duke përdorur dokumente false. Në vitin 2017, oficerët e Sigurisë Kombëtare e gjetën monedhën në Denver, Kolorado, ku do të ofrohej në ankand.

“Pavarësisht kompleksitetit të këtij hetimi, ekipi ynë i prokurorëve, analistëve dhe agjentëve që punonin me autoritetet izraelite, ishin në gjendje të gjurmonin këtë vepër të antikitet në vetëm disa muaj,” tha në një deklaratë Prokurori i Qarkut të Manhattan, Alvin L. Bragg, Jr. , duke e përshkruar monedhën si me “vlerë të jashtëzakonshme kulturore”.

Mbretëria e Judesë ra nën kontrollin romak, megjithëse rezistenca ndaj sundimit perandorak çoi në një seri revoltash të njohura si Luftërat Judeo-Romake. Monedha daton në vitin e katërt të Revoltës së Parë Hebraike, e njohur gjithashtu si Revolta e Madhe Çifute, e cila filloi në vitin 66 pas Krishtit.
Zyra e Prokurorit të Qarkut të Manhatanit tha se monedha ishte “grabitur dhe kontrabanduar nëpër disa vende dhe u shitur me origjinë të rreme tek blerësit”. Romakët kishin lejuar që disa monedha vendase të qarkullonin në pjesë të perandorisë së tyre, përfshirë Judenë./Liberale.al