7 Janar 2024

Një studim nga Universitetet e Kiotos dhe Hokkaidos zbulon se dy specie kërmilli, K. editha dhe K. gainesi, tregojnë sjellje unike mbrojtëse, duke sfiduar perceptimet e zakonshme të kërmijve si pasivë dhe të ngadaltë. Kërmijtë shpesh kanë një perceptim të keq si të ngadaltë dhe joefikasë dhe ndonjëherë përdoren si sinonim i dembelizmit.

Megjithatë, një ekip studiuesish nga Kioto dhe Hokkaido tani kanë zbuluar se kërmijtë vetëm dembelë nuk janë, sidomos kur ndihen të kërcënuar. Dy lloje të gjinisë Karaftohelix – K editha dhe K gainesi – treguan sjellje të kundërta në përgjigje të stimujve të ngjashëm me grabitqarët.

Në studimet e mëparshme, studiuesit raportuan se K gainesi, një kërmilli tokësor pothuajse endemik i Hokkaidos, u mbrojt nga armiqtë e tij natyrorë duke tundur guaskën e tij.

“Zakonisht duket se kërmijtë u shpëtojnë grabitqarëve duke u tërhequr në guaskat e tyre, por studimi ynë është rasti i parë i një kërmilli që ia mbath me shpejtësi të lartë”, mendon Yuta Morii nga Qendra Hakubi e Universitetit të Kiotos.

Sjelljet dalluese të K. gainesit dhe K. edithas

Në studimin e ri, ekipi i Morii zbuloi se K gainesi – i njohur gjithashtu në vend si ezo-maimai – përshpejton lëvizjen e tyre me një faktor prej 20-30% në përgjigje të stimujve të jashtëm që imitojnë brumbullin grabitqar karabid. Kjo rezultoi në një rritje mesatare të shpejtësisë nga rreth 1,05 mm/sek në 1,27 dhe 1,35 mm/sek.

K gainesi është aktiv ditën dhe natën, gjë që është e rrallë për kërmijtë. Nga ana tjetër, kushëriri i tij i natës K editha – ose hime-maimai – tërhiqet në guaskën e tij kur ndihet i kërcënuar apo i shqetësuar.

“Individualiteti nuk është gjithashtu një tipar unik njerëzor,” sugjeron Reiichi Ueki nga shkolla e mesme Sapporo Keisei, “në atë që edhe kafshët demonstrojnë këtë personalitet të kafshëve.”

Dallimet domethënëse në këtë reagim “lufto ose vrapo” të këtyre specieve të kërmillit janë dëshmi e specieve të lidhura ngushtë që shprehin sindroma të sjelljes – një grup sjelljesh të ndërlidhura të vëzhguara nëpër kategori të ndryshme – në procesin e speciacionit.

Analiza evolucionare dhe hulumtime bashkëpunuese

Në rastin e kërmijve, K editha shpreh sindromën reaktive të sjelljes, e cila tenton të etiketohet si e turpshme dhe pasive. Nga ana tjetër, K gainesi është proaktiv dhe shihet si i guximshëm, aktiv ose agresiv.

“Duke shfaqur tipare të shumta të sjelljes brenda kornizës së personalitetit të kafshëve dhe sindromave të sjelljes, mund të jetë e mundur të kuptohen më mirë proceset e tyre evolucionare,” thotë Morii.

Duke folur për ekipin e tij hulumtues, Morii shton, “Bashkëpunimi në baza vullnetare me qytetarë dhe studentë ekspertë dhe jo ekspertë ka qenë gjithashtu thellësisht kuptimplotë dhe i kënaqshëm, veçanërisht për sa i përket kontributit në edukimin shkencor”.