26 Gusht 2024

Vjelja e verës e këtij viti është në lulëzim të plotë në ishullin shumë të njohur grek të Santorinit, por për prodhuesit vendas, perspektivat nuk duken të mira. Temperaturat ekstreme po kërcënojnë prodhimin e rrushit vendas Assyrtiko, kritik për verërat e bardha të njohura ndërkombëtarisht të ishullit.

Sipas vlerësimeve të Gaia Wine për vitin 2023, Assyrtiko mund të përballet me zhdukjen deri në vitin 2040. Tani, ky afat kohor duket optimist. Rrushi Asyrtiko nuk është i vetëm. Prodhimi global i verës ra me 10% në vitin 2023 në 237.3 milionë hektolitra, niveli më i ulët në më shumë se 60 vjet, pasi “kushtet ekstreme klimatike” rënduan mbi korrjet, sipas Organizatës Ndërkombëtare të Rrushit dhe Verës (OIV).

Çështjet me të cilat përballen kantinat e verës nxitën Bashkimin Europian që muajin e kaluar të nisë një grup të nivelit të lartë për politikën e verës për të diskutuar “sfidat dhe mundësitë për sektorin”. Prodhimi në Greqi ra më shumë se një e treta në vitin 2023, ndërsa prodhimi nga Italia dhe Spanja ra me më shumë se një të pestën, sipas OIV, pasi kantinat e verës në Europën Jugore përjetuan gjithnjë e më shumë efekte të pafavorshme të motit duke përfshirë reshjet e mëdha, thatësirën dhe ngricat e hershme.

Ngjarje të tilla të motit mund të ndikojnë jo vetëm në të korrat e një viti të caktuar, por edhe në prodhimin në vitet në vijim. Prodhimi më i dobët dhe kushtet më sfiduese të prodhimit po rrisin kostot në një treg konsumi tashmë të ndjeshëm ndaj çmimeve. Konsumi i verës u ul me 2.6% në vit në vitin 2023, duke arritur nivelin më të ulët që nga viti 1996, për shkak të kostove më të larta të prodhimit dhe shpërndarjes që çuan në çmime më të larta për konsumatorët, treguan vlerësimet e OIV.

Që nga gushti 2024, një kilogram rrush Assyrtiko kushtonte tetë (8,9 dollarë) deri në 10 euro, rreth dyfishi i çmimeve të vitit 2022. Disa prodhues të verës po ndryshojnë tani metodat e tyre të prodhimit për t’iu përshtatur peizazhit mjedisor në ndryshim. Teknika të tjera që po përdor pasuria përfshijnë ngritjen e kafazeve për të rritur qarkullimin e ajrit dhe mbjelljen e barit midis hardhive.

Megjithatë, diku tjetër, shpresat për përshtatje janë më pak të qarta. Në Santorini, ku rrushi rritet në “koulouras” ose shporta tradicionale, për t’i mbrojtur nga erërat e forta të ishullit dhe rrezet e forta të diellit, hardhitë rrezikojnë të ekspozohen edhe më shumë ndaj kushteve të vështira të motit. Moti ekstrem nuk është problemi i vetëm që prek vreshtat e Europës. Rritja e turizmit ka parë gjithashtu investimet dhe fuqinë punëtore të zhvendosin punën tradicionale bujqësore në sektorin e mikpritjes.

Peizazhi në ndryshim tani do të shohë përfaqësuesit e BE-së dhe palët e interesuara të industrisë të mblidhen për diskutime mbi politikën e verës, me takimin e tyre të parë që pritet muajin e ardhshëm. Grupi do të takohet të paktën tre herë këtë vit, përpara se të paraqesë rekomandimet e tyre në fillim të vitit 2025.

Shpresohet se masa të tilla mund të zvogëlojnë disa nga rreziqet më të mëdha me të cilat përballet industria, e cila vetëm në të gjithë bllokun punëson rreth 3 milionë njerëz dhe kontribuon rreth 130 miliardë euro në produktin e brendshëm bruto të BE-së.

Edel Strazimiri / SCAN