Biblioteka publike 'Shevqet Musaraj' e qytetit te historik te Vlores nxori per publikun nje numer te konsiderueshem botimesh te viteve te cilat flasin per festimin e dites historike te 28 Nentorit 1912 ne Vlore.

Ne pasionin e tij per librat e vjeter, Mehmet Gezhilli te ngjan me personazhin e noveles se Cvajgut 'Bukinisti Mendel'. Por bukinisti Mehmet ka nje mision te veçante: te hape nje shtepi bukinisti ne Tirane. Qe eshte nje deshire e madhe e tij dhe pse ka nje shtepi botuese 'ARGETA-LMG', me te cilen sjell kryevepra boterore dhe shqiptare.

Rexhep Qosja, ne nje interviste per emisionin 'Fiks Fare', komentoi çeshtjen e rishkrimit te historise. Fillimisht Qosja tha se historia e Shqiperise gjate ketyre 100 viteve eshte nje histori me shume mundime. Ai tha se se pari keto mundime shqiptaret ia kane shkaktuar vetes.

Arkeologet qe po merren me germime ne qytetin antik te Antigonese kane zbuluar sot nje gur bizhuterie prej xhami. Dyshohet se ai eshte perdorur per unaze apo medalion, ndersa Brenda tij eshte figure e Pirros se Epirit.

Studiuesi kosovar, profesor Zymer Neziri, njofton nga Prishtina, se ne datat 17 dhe 18 nentor 2012 ne kuadrin e 100-Vjetorit, Eposi i Kreshnikeve do te prezantohet ne nje konference shkencore nderkombetare ne Pekin te Kines.

Me rastin e 100 vjetorit te pavaresise disa atdhetare nga Struga do te udhetojne simbolikisht me qerre me kale neper disa qytete shqiptare, ndersa destinacioni i fundit do te jete Vlora, qyteti ku u shpall pavaresia e Shqiperise.

Cila eshte origjina e Gjon Buzukut? Ku i pat rrenjet familja e autorit te se pares veper ne shqipe? Ne librin 'Kronike e Deres se Gjon Buzukut' e botuar nga studiuesi Jaho Brahaj (2005) hidhet drite mbi historine e familjes nga rridhte autori i monumentit te gjuhes shqipe

I vetmi ekzemplar deri me sot i njohur i librit te Gjon Buzukut ekspozohet per dhjete dite ne Biblioteken Kombetare ne Tirane, ora 08.00-20.00. Syri i vizitorit sheh brenda nje eksponati xhami nje liber ne gjendje te zakonshme per moshen qe ka, ndersa per specialistet kemi nje liber me problemet e veta.

Poeti shqiptar Gezim Hajdari prej disa vitesh po tregon vemendjen qe i ka kushtuar kultures gojore. Pranveren e shkuar ai botoi poemen me dy akte 'Nur - herezia dhe besa' e cila bazohet ne kodin mesjetar te nderit dhe rregullatorit te jetes shqiptare te maleve, te quajturit Kanun.

Ne kuader te 100-vjetori te Pavaresise ne Fakultetin e Histori-Filologjise ne Universitetin e Tiranes eshte zhvilluar 'Java Albanologjike'. Te pranishem ne kete aktivitet ishin, nder te tjere, dekani i Fakultetit te Histori-Filologjise Shezai Rrokaj dhe ministri i Jashtem i Kosoves

Ekspozita 'Imazhi i kaosit dhe i rregullit ne shoqerite e reja' i propozohet publikut shqiptar si reflektim mbi temat e nxehta te diteve te sotme. 'Mund te blesh gjithçka'. Ky eshte mbishkrimi qe artisti estonez Peeter Allik ka zgjedhur te vendose brenda imazhit te euros, realizuar prej tij ne linoleum.

Ne kuader te 100-vjetorit te Pavaresise ka mberritur sot nga Vatikani ne Tirane libri i pare i shkruar ne gjuhen shqipe, 'Meshari' i Gjon Buzukut. Ai ka mberritur ne kryeqytetin shqiptar sot rreth ores 11:30 dhe u vendos ne ambientet e Bibliotekes Kombetare, ku do te ekspozohet per publikun diten e hene ora 18:00.

Ekrem Avdiu, nga Gjilani, Dilaver Musliu, nga Presheva, Gani Shaqiri nga Bujanoci dhe Nazim Ajdini nga Medvegja, jane nisur te shtunen ne kembe per ne Vlore. Kjo eshte forma qe ata kane zgjedhur per te shenuar festimin e100 vjetorit te Pavaresise se Shqiperise dhe per te percjelle mesazhin e tyre se jemi nje.