Nga radhët e kineastëve spikatën sidomos personalitetet krijuese të Dh. Anagnostit, V. Gjikës, Xh. Kekos, P.Milkanit, A. Mingës, K.Çashkut, V. Priftit, M.Fejzos etj sikurse dhe të regjisorëve të brezit më të ri Gj. Xhuvani, B. Bisha etj.

Xhirimi i filmave në Shqipëri filloi që nga viti 1902-1903 kur të dërguarit e shoqërisë Angleze Charls Urban Company filluan xhirimet e para në trojet Shqiptare dhe në Ballkanin Perëndimor të cilat i vazhduan deri në vitet 1912-1913 gjatë Luftrave ballkanike.

Në luftrat e pambaruara mijravjeçare Iliro-shqiptare kundër armiqve të shumtë, ose edhe miqve të rremë, shqiptarët kanë ruajtur identitetin e tyre kulturor, gjuhën, zakonet traditat. Në këto luftra të pabarabarta ata jo vetëm që kanë mbrojtur vehten, por edhe krishterimin dhe qytetërimin perëndimor.

Historia e kinematografisë nuk është thjesht historia e filmit dhe e kinemasë në shqipëri por është përgjithësisht historia e lashtë dhe e afërt shqiptare e trajtuar kjo nëpërmjet të qindra filmave kronikalë, dokumentarë dhe artistikë.