Zogj Qiejsh

Sapo hyn në Durrës, diku më të majtë është një shesh ku kthen një rrugë që të çon në bulevard. Në atë shesh ka kalimtarë, kambista, taksi, kafene, resorante, dhe dushqe. Hyra atë pasdite në atë rrugë mes atyre dushqeve. Pa shkak. Ndoshta sepse, mesa duket, ndonjëherë, jo vetëm këmbët, por edhe makina nuk të çon atje ku je nisur, atje ku do ti, por atje ku s’ta ka marrë mendja, atje ku do ajo.

Kalova pra përmes atyre dushqeve. Tek kaloja, një fërgllimë e këndëshme si një fllad që futet befas brenda rrobave në të gjithë relievin duke e prekur të tërë lëkurën, më kaloi nëpër trup nga koka te këmbët.

Atë ditë nuk i dhashë fort rëndësi fërgëllimës. Se fërgëllimat, si të këndëshmet dhe të pakëndëshmet, ndodhin edhe kot, ose, më saktë, për arësye që nuk i gjen dot sado të mendohesh.

Megjithatë, fërgëllima gjurmën e la.

Të nesërmen diçka më mungonte, diçka më mundonte, diçka s’shkonte, diçka ngecte. Pasdite, në po atë orë, me gjak të ngrirë dhe frymë të mbajtur, kalova përsëri mes atyre dushqeve.

Në kalimin e parë nën dushqet konstatova se rrënqethja shkaktohej nga një muzikë. Kaq mjaftoi si shkak për një kalim të dytë.

Në kalimin e dytë, vura re se ajo muzikë vinte nga lart, nga Qielli, vërejtje kjo që e bëri të domosdoshëm një kalim të tretë.

Në të tretin kalim mu ndal fryma dhe zemra; Muzika ishte një cicërimë zogjsh, vigane dhe magjepsëse si një orkestër filarmonike me një milionë violina.

Cicërima zogjsh në një qytet shqiptar ?!

E para gjë që më erdhi në mendje pas kësaj qasjeje paradoksale, ishte të rri gjithë jetën në atë shesh duke bërë rrathë të pafundëm me qëndër dushqet pa i numuruar aspak kalimet.

Ka së paku nja 30 vjet që një muzikë e tillë nuk dëgjohet  më kurrkund në qytetet  shqiptare. As në ato qytete ku ka ka parqe, plepa, lisa, pisha, dushqe. Madje as atje ku mbi lisa e dushqe qëllon ndonjëherë të ketë ndonjë zog, për cicërima as që bëhet fjalë.

Zogj të vegjël dhe cicërima delikate mu në mes të Durrësit, mu në mes të zhurmës, mu në mes të tymit, makinave, smogut ?

Zogj e cicërima ku s’ka asgjë fine, ku gjithçka është mediokre, trashanike, ku të gjithë duan ta hanë njëri-tjetrin të gjallë, ku gjithçka vidhet e xhvatet, ku po të jesh’ i shëndetshëm sëmuresh, po të jesh’ i sëmurë vdes ?

E pabesueshme.

Duhet verifikuar.

Të katërtin kalim nën dushqe, të pestin, të gjashtin, e deri kur kalimet nuk i numurova më, ndoshta deri në të njëzetin apo tridhjetin, u enda nën ata dushqe për ta dëgjuar e ridëgjuar atë muzikë të harruar, njëlloj si vemë të njëjtin disk disa herë për ta shijuar deri në palcë një muzikë.

Ku ka cicërima zogjsh mbi degë pemësh, njerëzit aty rrotull janë të urtë, të sjellshëm, seriozë, të dashur.

Ku ka dashuri, vllazëri, paqe, mbarësi, ka dhe pemë, zogj, cicërima.

Por kjo këtu, nën dushqet e Durrësit duket e kundërt.

Durrësi, që është plot me dallavere dhe mafiozlliqe, na qënka edhe plot me cicërima zogjsh. Duket si ëndërr, si kllapi.

Më nxorri nga kllapia një taksixhi.

Taksixhiu tha,

Janë me miliona zogj që cicërijnë mbi këto dushqe. Erdhën para pesë viteve. Ndejtën 1 vit, dhe ikën. Vitin tjetër nuk erdhën. U bëmë merak, na mori malli, na ngriu gjaku. Erdhën shyqyr përsëri pas 1 viti. Kjo është hera e dytë që vijnë. Ky është viti i tretë rrjesht që vijnë dhe rrijnë rregullisht. Nga larg duken si harabela. Por trupin e kanë vija-vija si të zebrës. Na knaqin me cicërimat. Por e kanë një të keqe; na i mbulojnë makinat me glasa.

Një kalimtar,

Këta zogj vijnë nga Argjentina. Vijnë për të kullotur. Nuk shkojnë më larg se deri në Kavajë, e shumta deri në Rrogozhinë. Nuk nisen e nuk vijnë kurrë të vetmuar. Gjithmonë me grupe nga 20-ë e nga 30-ë. Disa cicërijnë e cicërijnë, domethënë këndojnë e këndojnë, deri sa bien në tokë të vdekur. Më vjen keq që vdesin. Por a ka më bukur se të vdesësh duke kënduar ? A ka më tmerr se të vdesësh duke rënkuar ?

Tjetër kalimtar;

Këta zogj, gjuhën e të cilëve unë nuk e kuptoj dhe as dua ta kuptoj përderisa një muzikë mund të shijohet edhe pa tekst, përveçse këndojnë shumë bukur, kanë një huq të çuditshëm infrastrukturor; Në dallim nga zogjtë e tjerë, folenë nuk e bëjnë në degë e bëjnë, në tokë. Këta nuk janë si trumcakët tanë që sillen këndej rrotull duke çukitur thërrime nëpër tavolina kafenesh. Këta janë zogj qiejsh, ikin e gjejn ushqimin larg.

Një tip i lezeçëm që shet çikërrima mbi një tezgë;

Këta zogj që cicërijnë kaq bukur vijnë nga an’ e anës për tu shumzuar, nga Izraeli, nga Jordania. Se çfarë qefi është të vish të shumzohesh në Shqipëri unë këtë nuk e di. Dua t’i pyes, por nuk e njohim gjuhën e njëri-tjetrit. Unë me fjalë ata me cicërima, zor se merremi vesh. Kanë orare ekzakte, kur vijnë, kur ikin, kur cicërijnë. Janë aq precizë në zbatimin e këtyre orareve, sa kur këta nisin ose pushojnë së cicërituri, ne sinkronizojmë orët.

Një kambist;

Këta zogj vijnë nga Australia. Vijnë këtu për tu shtuar. Nuk ikin po s’dolën zogjtë e rinj. Shqipëria nuk është vend për dashuri njerzish. Shqipëria është vend për dashuri zogjsh.

Një djalosh;

Le mollët e dardhat, këtu edhe e folura dhe e qeshura janë të modifikuara. I vetmi mall Bio që na ka mbetur në Shqipëri janë ky shesh, këta dushqe, kjo muzikë, këta mijëra zogj e miliona cicërima, këto miliarda glasa, domethënë hiçasgjë, prandaj do emigroj.

Një mesoburrë që thotë se është durrsak denbabaden;

Këta zogj shtegëtarë, cicërimat e të cilëve po i shijon zotrote nën këto dushqe, këta zogj paqësorë që fluturojnë pa u lodhur nga qielli në qiell, e dinë vetë kur vijnë, kur ikin, ku kullosin, sa cicërijnë, sa glasa bëjnë. E mira do ishte të kishin ikur zogj qiejsh e të ktheheshin njerëz toke. Fatkeqësisht nuk ndodhi kjo. Ndodhi tjetra. Ikën njerëz toke e po kthehen zogj qiejsh. Të kthehen si të duan. Vetëm të kthehen. Mundësisht të gjithë. Me sa më tepër cicërima. Me sa më pak glasa.