Komente (3)
Unë kam bërë 15 burg, që ambasadori amerikan dhe jo ai sovjetik të ndërhyjë në punët tona të brendshme!” – pati thënë dikur një disident i komunizmit shqiptar, duke e metaforizuar kështu debatin e përhershëm të tranzicionit shqiptar mbi rolin e ambasadorëve amerikanë në Tiranë. Dhe me të drejtë, të gjithë i themi “po” ndërhyrjes dhe rolit të SHBA-ve, mikut tonë të madh, në çështjet e demokracisë shqiptare. As që mund të mendohej një shans demokratik shqiptar pa rolin e SHBA-ve në këtë transformim demokratik 20- vjeçar. Çështja shtrohet thjesht: Si? Sidomos komentet e së hënës së ambasadorit Withers, lidhur me rrëzimin e kandidaturës së Vangjel Kostës si anëtar i Gjykatës Kushtetuese japin shkas për të debatuar edhe një herë për këtë çështje.
Komentet e zotit Withers mbi këtë refuzim shtrojnë një problem parimor: ndërsa është krejt i mirëpritur roli i ndërkombëtarëve në Tiranë, me në krye SHBA-të, në çfarë mënyrë mund të ketë rol një ambasador i një vendi mik e aleat, në rastin konkret ambasadori i aleatit tonë më të madh, SHBA-ve, në konsolidimin e procesit demokratike shqiptar? Aq më tepër kur jemi tashmë një vend aleat edhe në kuadrin e NATO-s?
A mundet që një ambasador amerikan të vendosë nën koment apo kompleks një Parlament të ligjshëm, i cili ka marrë një vendim të ligjshëm, ka ushtruar një kompetencë diskrecionale krejtësisht të vetën: ka pranuar dy dhe ka refuzuar një prej kandidatëve të Presidentit Topi për në Gjykatën Kushtetuese? Cili interes amerikan u prish, cili standard demokracie u cenua, cili interes i aleatëve perëndimorë u prek me mbetjen jashtë Gjykatës Kushtetuese të një juristi të nderuar si Vangjel Kosta, thjesht pse Parlamenti shqiptar aktual nuk e pa të arsyeshme t’i jepte besimin këtij propozimi të Presidentit? As edhe një interes i vetëm. As demokracia nuk u cenua, as SHBA nuk rrezikoi një interes në këtë mes.
Shqiptarët pro-amerikanë, një prej të cilëve jam edhe unë, presin dhe kanë shpresë te SHBA-të dhe tek ambasadori, njeriu i popullit amerikan në Tiranë, të jenë realisht një mbështetës i demokracisë së re shqiptare, një korrektor i orekseve anti-demokratike të elitës politike të Tiranës, presin ushtrimin e një presioni pozitiv demokratik për të ruajtur sistemin tonë demokratik në shinat e një demokracie funksionuese. Ketë e presin fort, këtë e shpresojnë fort, ndaj në këtë kuptim kontraston fort me këtë aspiratë një ndërhyrje e tillë si e ajo e zotit Withers, krejtësisht e pavend, krejtësisht e patakt, cila ofendon trupën tonë parlamentare dhe ne zgjedhësit e tyre. Nga ana tjetër ka një problem tejet serioz me trupën tonë parlamentare të shumicës, e cila mori atë vendim dhe votoi në atë mënyrë për Vangjel Kostën dhe heshti pas ndërhyrjes së Withers.
Kjo është ose një trupë përfaqësuese reale e vullnetit të vet dhe ka votuar lirshëm me bindje e me vendosmëri politike, ndaj duhet t’i japë së paku polemikën që meriton “ndërhyrjes” së zotit ambasador, ose është një trupë krejtësisht e instrumentalizuar nga drejtuesit e saj, sa ka votuar symbyllurazi një kandidaturë normale, që nuk mund të hidhej poshtë. Deri më sot, asnjë parlamentar shqiptar nuk ka bërë as njërën dhe as tjetrën. Anëtarët e shumicës parlamentare kanë së paku nevojë t’i japin dinjitetin politik aktit, personalitetit dhe institucionit ku bëjnë pjesë. Ndërsa miku Withers mund të kursejë një ekzagjerim diplomatik krejt të panevojshëm.
Komentet e zotit Withers mbi këtë refuzim shtrojnë një problem parimor: ndërsa është krejt i mirëpritur roli i ndërkombëtarëve në Tiranë, me në krye SHBA-të, në çfarë mënyrë mund të ketë rol një ambasador i një vendi mik e aleat, në rastin konkret ambasadori i aleatit tonë më të madh, SHBA-ve, në konsolidimin e procesit demokratike shqiptar? Aq më tepër kur jemi tashmë një vend aleat edhe në kuadrin e NATO-s?
A mundet që një ambasador amerikan të vendosë nën koment apo kompleks një Parlament të ligjshëm, i cili ka marrë një vendim të ligjshëm, ka ushtruar një kompetencë diskrecionale krejtësisht të vetën: ka pranuar dy dhe ka refuzuar një prej kandidatëve të Presidentit Topi për në Gjykatën Kushtetuese? Cili interes amerikan u prish, cili standard demokracie u cenua, cili interes i aleatëve perëndimorë u prek me mbetjen jashtë Gjykatës Kushtetuese të një juristi të nderuar si Vangjel Kosta, thjesht pse Parlamenti shqiptar aktual nuk e pa të arsyeshme t’i jepte besimin këtij propozimi të Presidentit? As edhe një interes i vetëm. As demokracia nuk u cenua, as SHBA nuk rrezikoi një interes në këtë mes.
Shqiptarët pro-amerikanë, një prej të cilëve jam edhe unë, presin dhe kanë shpresë te SHBA-të dhe tek ambasadori, njeriu i popullit amerikan në Tiranë, të jenë realisht një mbështetës i demokracisë së re shqiptare, një korrektor i orekseve anti-demokratike të elitës politike të Tiranës, presin ushtrimin e një presioni pozitiv demokratik për të ruajtur sistemin tonë demokratik në shinat e një demokracie funksionuese. Ketë e presin fort, këtë e shpresojnë fort, ndaj në këtë kuptim kontraston fort me këtë aspiratë një ndërhyrje e tillë si e ajo e zotit Withers, krejtësisht e pavend, krejtësisht e patakt, cila ofendon trupën tonë parlamentare dhe ne zgjedhësit e tyre. Nga ana tjetër ka një problem tejet serioz me trupën tonë parlamentare të shumicës, e cila mori atë vendim dhe votoi në atë mënyrë për Vangjel Kostën dhe heshti pas ndërhyrjes së Withers.
Kjo është ose një trupë përfaqësuese reale e vullnetit të vet dhe ka votuar lirshëm me bindje e me vendosmëri politike, ndaj duhet t’i japë së paku polemikën që meriton “ndërhyrjes” së zotit ambasador, ose është një trupë krejtësisht e instrumentalizuar nga drejtuesit e saj, sa ka votuar symbyllurazi një kandidaturë normale, që nuk mund të hidhej poshtë. Deri më sot, asnjë parlamentar shqiptar nuk ka bërë as njërën dhe as tjetrën. Anëtarët e shumicës parlamentare kanë së paku nevojë t’i japin dinjitetin politik aktit, personalitetit dhe institucionit ku bëjnë pjesë. Ndërsa miku Withers mund të kursejë një ekzagjerim diplomatik krejt të panevojshëm.
