Provincat Ilire
Ne vitin 395 Perandoria Romake u nda ne Perandorine e Lindjes me kryeqender Bizantin (Kostandinopojen), ku perfshihej dhe territori i Italise se Jugut dhe ne Perandorine e Perendimit me kyreqender Romen, ku u perfshine dhe territoret e Italise se Veriut.

Provincat Ilirese se Jugut si Epiri i Ri, Epiri i Vjeter, Prevalitani dhe Dardania duke u bere pjese e Perandorise Bizantine nuk ndryshuan strukturen e tyre ekonomiko-shoqerore. I vetmi ndryshim qe buronte nga pozita gjeografike, ishte se ato u bene krahinat periferike te Perandorise se Bizantit

Ne shekujt V-VI bujqesia ngeli dege e rendesishme. Krahas pronave te medha latifonde, ku rolin kryesore e kishin kolonet, vazhdaun te ekzistonin edhe bashkesite e lira fshatare me pronat e tyre.

Gjate kesaj kohe ne provincat Ilire, ndonese numri i qyteteve u zvogelua, jeta qytetare vazhdoi pa nderprerje. Ne fillim te shek VI jeta qytetare rilulezoi. Dyrrahu ishte nje nga qytetet e medha te Perandorise Bizantine ku vinin anije nga vende te ndryshme te Mesdheut. Perandori bizantin Anastasi (491-518), qe ka qene me origjine nga ky qytet e rrethoi Dyrrahun me mure te fuqishme dhe ndertoi aty nje hipodrom te madh.

Kultura ne kohen Antike.
Gjendja Ekonomike qe u krijua ne provincat Ilire ne shek IV, ndikoi ne zhvillimin e kultures dhe nxiti gjallerine e popullsise vendase dhe te traditave te kultures se lashte.

Ne provincat ilire ne shek IV-VI moren zhvillim ndertimet me karakter fortifikues ushtarak dhe ndetimet me karakter fetar kristian bazilikat (pagezimoret). Keto ngrehina kujti jane me interes per planimetrite e tyre dhe dyshemete e shtruara me mozaike, si ajo e Butrintit, e Arapajt (Durres), bazilikata ne Bylis etj. Ne kohen e antikitet te vone nje vend te vecante zene dhe relievet mortore te punuara nga mjeshter vendas. Figurat e skalitura ne keto gure varresh paraqesin njerez te punes, fshatare e zejtare me veshje lokale.

Gjuha Latine vazhdoi te mbetej si gjuhe e administrates. Kultet dhe besimet fetare te krishtera u perhapen gjithnje e me shume. Peshkopatat, famullite dhe manastiret vazhduan te forconin pozitat e tyre dhe gjithnj e me shume te luanin nje rol te rendesishem ne jeten e perditshme.